پرسش و پاسخ :
1-علم تجوید چیست؟ و ازکجا آمده؟
مقدمه : بیان شد که در روایت ، ترتیل
تعریف شده به اداء حروف و حفظ وقوف.
عبارت ( اداء الحروف ) در حدیث امام علی (علیه السلام) در تعریف ترتیل قرآن بمعنای
رعایت قواعد تجوید در قرائت قرآن است . زیرا بدیهی است که اداء کامل حروف در کلام عرب
منحصر در رعایت کامل مخارج ، احکام و صفات حروف است که سه موضوع اصلی تشکیل
دهنده علم تجوید است .
علم قرائت، دارای چهار رکن اساسی است:
1. تجوید 2. وقف و ابتداء 3. صوت 4. لحن.
که همگی ریشه کاملا روایی دارند .
در بین این چهار اصل، تجوید مهمترین و اساسیترین رکن قرائت قرآن میباشد.«تجوید»
از نظر لغوی از ماده (ج و د ) ومصدر باب«تفعیل»، مترادف کلمة«تحسین» و به معنای نیکو
گردانیدن است. و در اصطلاح علم قرائت عبارت است از: «مجموعه قواعدی که رعایت آنها موجب
ادای حرف به شکل صحیح میشود.» علم تجوید بهطور کلی به سه بخش اصلی با عناوین«مخارج
حروف» ،«صفات حروف» و«احکام حروف» تقسیم می گردد.
علم تجوید، علمی است که باعث صیانت حروف و کلمات از دستخوردگی و بیان نادرست آنان
میگردد، که اگر آن را تنها در رابطه با قرآن که شیواترین، فصیحترین و کاملترین سخنان
و مطالب است در نظر بگیریم، می توان گفت، رعایت قواعد تجویدی، یگانه راهی است که انسان
را به قرائت صحیح و مطلوب و قرائتی شبیه به قرائت هنگام نزول آن و شکل اوّلیّه و اصلی
خواندن آن نزدیک می گرداند.
بنا بر این عبارت اداء الحروف سرمنشاء علم تجوید و عبارت حفظ الوقوف
سر منشاء علم وقف و ابتدا گردید که هر دو از ارکان اصلی علم قرائت هستند.
با این وصف می توان به راحتی فهمید که منشاء اصلی تدوین علم تجوید نیز فرمایش مولا
امیرالمومنین (علیه السلام ) است وحتی با این
سخن رعایت تجوید بخش مهمی از تحقق معنای واقعی « ورتل القرآن ترتیلا » است .