آداب افطار 2

آداب افطار در روایات :
أما آداب الإفطار فیستحب أن یصلی المغرب أولا ثم یفطر بعد ذلک إلا أن یکون جماعة فی انتظاره أو أن یغلبه الجوع أو العطش و یحول دون حضور قلبه فی الصلاة، ففی هذه الصورة یفضل تقدیم الإفطار. و یستحب عند الإفطار قراءة سورة القدر کما علمت.
زمان خواندن نماز مغرب
خواندن نماز مغرب قبل از افطار مستحب است مگر اینکه جماعتی در انتظار او باشند یا گرسنگی یا تشنگی آنقدر بر او غالب شده باشد که مانع از حضور قلب در نماز شود که در این صورت بهتر است اول افطار کند .و مستحب است خواندن سوره قدر همانطور که دانستی.

ثواب تلاوت سوره قدر
وَ رُوِیَ عَنِ الْإِمَامِ الصَّادِقِ عَلَیْهِ السَّلَامُ‏ أَنَّهُ مَنْ قَرَأَ سُورَةَ الْقَدْرِ فِی وَقْتِ السَّحُورِ وَ الْإِفْطَارِ ثُمَّ مَاتَ مَا بَیْنَهُمَا، فَإِنَّ لَهُ ثَوَابَ مَنِ اسْتُشْهِدَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ مُضَرَّجاً بِدَمِهِ.
امام صادق علیه السلام فرمودند :هر که سوره ی قدر را هنگام سحر و افطار قرائت کند و ما بین این دو زمان از دنیا برود ثوابش به اندازه کسی خواهد بود که در راه خدا شهید شده و در خون خود غلطیده باشد.

دعای هنگام افطار
وَ رُوِیَ عَنِ الرَّسُولِ الْأَکْرَمِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ‏ مَا مِنْ عَبْدٍ یَصُومُ فَیَقُولُ عِنْدَ الْإِفْطَارِ: یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ أَنْتَ إِلَهِی لَا إِلَهَ لِی غَیْرُکَ اغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلَّا الْعَظِیمُ. إِلَّا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ‏

و روایت شده از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که فرمودند: هر بنده ای روزه بگیرد و بگوید: یا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ أَنْتَ إِلَهِی لَا إِلَهَ لِی غَیْرُکَ اغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلَّا الْعَظِیمُ.از گناهانش خارج می شود مانند روزی که از مادرش متولد شده بود.

وَ عَنِ الْإِمَامِ الرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ: لِکُلِّ صَائِمٍ عِنْدَ الْإِفْطَارِ دَعْوَةٌ مُسْتَجَابَةٌ فَلْیَقُلْ فِی أَوَّلِ لُقْمَةٍ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ یَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ اغْفِرْ لِی‏

امام رضا علیه السلام فرمودند: قطعا برای روزه دار هنگام افطار کردنش یک دعای مقبول و مستجاب است پس _سزاوار است _هنگام برداشتن اولین لقمه بگویی «بِسْمِ اللَّهِ‏ الرحمن الرحیم یَا وَاسِعَ‏ الْمَغْفِرَةِ اغْفِرْ لِی»

وَ وَرَدَ فِی حَدِیثٍ مُعْتَبَرٍ آخَرَ عَنِ الْإِمَامِ مُوسَى عَلَیْهِ السَّلَامُ‏ أَنْ تَقُولَ عِنْدَ الْإِفْطَارِ اللَّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ. یُکْتَبُ لَکَ أَجْرُ جَمِیعِ مَنْ صَامَ ذَلِکَ الْیَوْمَ.

از امام کاظم علیه السلام روایت شده که فرمودند : گفتن دعای « اللَّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ» هنگام افطار، ثواب و پاداشش به اندازه ثواب همه کسانی است که در آن روز روزه دار بوده اند .

وَ رُوِیَ فِی رِوَایَةٍ أُخْرَى عَنِ الْإِمَامِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ‏ أَنَّهُ کَانَ یَجْلِسُ عِنْدَ الْإِفْطَارِ عَلَى رُکْبَتَیْهِ فَإِذَا مُدَّتِ الْمَائِدَةُ قَالَ: بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ لَکَ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ.

در روایت دیگری آمده که امام علی علیه السلام هنگام افطار روی دوزانوی مبارکشان نشسته بودند  و هنگامی که سفره افطار گذاشته شد فرمود:  «بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَ‏ لَکَ‏ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْ (فَتَقَبَّلْهُ‏) مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیم» به نام الله ، خدایا برای تو (برای رضایت تو) روزه گرفتیم و با رزقی که متعلق به توست افطار کردیم پس از ما بپذیر بدرستی که تو خدای شنونده و آگاهی.

افطاری ساده و مفید

وَ فِی أَحَادِیثَ مُعْتَبَرَةٍ أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ کَانَ یُفْطِرُ عَلَى التَّمْرِ وَ الْمَاءِ أَوِ الرُّطَبِ‏ وَ الْمَاءِ.

در روایات معتبره وارد شده که حضرت نبی اکرم صلی الله علیه و آله: با خرمای خشک و آب ، یا خرمای تازه و نرم همراه با آب ،افطار می فرمودند.

وَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ رُوِیَ‏ أَنَّهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ کَانَ یَبْدَأُ إِفْطَارَهُ بِالْحَلْوَى، فَإِنْ لَمْ یَجِدْ فَبِقِطْعَةِ سُکَّرٍ أَوِ الْحَلْوَى الْمَصْنُوعَةِ مِنْ مَحْلُولِهِ أَوِ التَّمْرِ، فَإِنْ لَمْ یَکُنْ حَاضِراً فَبِالْمَاءِ الْفَاتِرِ وَ کَانَ یَقُولُ: الْمَاءُ الْفَاتِرُ یُنَظِّفُ الْمَعِدَةَ وَ یُقَوِّی الْحَدَقَةَ وَ یَزِیدُ الْبَصَرَ وَ یَغْسِلُ الذُّنُوبَ وَ یُسَکِّنُ الْعُرُوقَ وَ یُلَاشِی الصَّفْرَاءَ الْغَالِبَةَ وَ یَدْفَعُ الْبَلْغَمَ وَ یُطْفِئُ الْحَرَارَةَ وَ یُزِیلُ الصُّدَاعَ.

و در حدیث دیگری روایت شده از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که با چیزشیرین افطارشان را آغاز می کردند اگر نبود با کمی شکر یا شیرینی که از خرما و آب شکر درست شده بود و اگر این هم نبود با آب ولرم افطار کرده و می فرمود: آب گرم معده را تمییز، چشم را تقویت، بینایی را زیاد، گناهان را شسته، رگها را تسکین، غلبه صفراء را متلاشی، بلغم را دفع، حرارت را بر طرف کرده و سردرد شدید را از بین می برد .

وَ أَیْضاً عَنِ الرَّسُولِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ‏ أَنَّهُ مَنْ أَفْطَرَ عَلَى تَمْرَةِ حَلَالٍ تُضَاعَفُ ثَوَابُ صَلَاتِهِ أَرْبَعُمِائَةِ مَرَّةٍ.

همچنین از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده که هر که با خرمای حلال افطار کند (یا افطار دهد) ثواب نمازش چهارصد برابر می شود.

وَ عَنِ الْإِمَامِ الصَّادِقِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَنَّ الْإِفْطَارَ بِالْمَاءِ یَغْسِلُ ذُنُوبَ الْقَلْبِ،

امام صادق علیه السلام فرمود: افطار با آب ، گناهان قلب را می شوید.

وَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ قَالَ: إِنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ کَانَ یُحِبُّ أَنْ یُفْطِرَ بِالْحَلِیبِ.

در حدیث دیگری آمده که امیرالمومنین فرمود: دوست دارم با چیز شیرین افطار کنم.

وَ نُقِلَ عَنِ الْإِمَامِ الرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ‏ أَنَّ مَنْ تَصَدَّقَ عِنْدَ الْإِفْطَارِ بِقُرْصٍ مِنَ الْخُبْزِ عَلَى مِسْکِینٍ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ وَ أَعْطَاهُ ثَوَابَ مَنْ أَعْتَقَ عَبْداً مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ.

از امام رضا علیه السلام نقل شده که: هر که هنگام افطار با قرص نانی به نیاز مندی کمک کند خدا گناهانش را می آمرزد و به او ثواب کسی که بنده ای از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده می دهد.

زاد المعاد - مفتاح الجنان ؛ ؛ ص85

تهیه ، تنظیم و ترجمه : سراج منیر