سند حقانیت

روز مباهله مبارک

مباهله و آیه تطهیر

                     

مرحوم علامه طباطبائی در مورد مباهله چنین میگوید:

هر فرد با ایمان با تأسی به نخستین پیشوای اسلام میتواند در راه اثبات حقیقتی از حقائق اسلام با مخالف خود به مباهله بپردازد و از خداوند برای او درخواست عذاب کند.

و هر فردی از مسیحیان و کلیمیان که بخواهند این معجزه الهی را از نزدیک مشاهده کنند. میتوانند با فردی از افراد با ایمان اسلام در مورد حقانیت اسلام به مباهله بر خیزند و نتیجه آن را با دیدگان خود مشاهده نمایند.

امام صادق (ع) به یاران خود همین دستور را میداد که مخالفان را به مباهله دعوت کنند یکی از یاران آن حضرت به نام ابو مسروق به حضرتش گفت: من با مخالفان با آیه «وَاُولِی الأمْرِ مِنْکُمْ» نساء/59. بر فضیلت و پیشوائی شما استدلال میکنم آنان میگویند این آیه مربوط به فرماندهان سپاه است و وقتی با آیه «اِنَّما وَلِیُّکُم اللهُ وَرَسُولُهُ...» مائده/55. بر امامت علی(ع) احتجاج میکنم میگویند: این آیه مربوط به افراد با ایمان است نه شخص خاصی و هر موقع با آیه «اِلّا المَوَدَّةَ فِی القُرْبی» شوری/23. استدلال میکنم، مخالفان میگویند: این آیه مربوط به تمام بستگان پیامبر است.

امام صادق (ع) در پاسخ سائل فرمود: در چنین صورت آنان را به مباهله دعوت کن آنگاه نحوه مباهله را بیان کرد و فرمود: چیزی نمیگذرد مگر اینکه آثار مباهله ( نزول عذاب) را مشاهده میکنی[1].

همچنین در این روز آیه تطهیر نازل شده است و بعلاوه در این چنین روزی است که حضرت امیر علیه السلام انگشتری مبارکشان را در حال رکوع به سائل دادند و آیه انما ولیکم الله در شان ایشان نازل گردید[2].

یکی از مساجد کهن و تاریخی در مدینه منوره، که مورد توجه حجاج و زائران بوده و هست، مسجدی است به نام «مسجد الإجابه» که در سال های اخیر، در محاورات مردم به اشتباه و بدون توجه به پیشینه تاریخی اش، به عنوان «مسجد مباهله» معرفی گردیده و از این جهت که مراسم مباهله رسول خدا صلی الله علیه و آله با مسیحیان نجران، در این محل به وقوع پیوسته، مورد اهتمام خاص قرار دارد.

--------------------------

[1] - کافی، ج2، کتاب دعا، باب مباهله .

[2] - مفاتیح الجنان، اعمال روز مباهله، ص492.

                 

منبع : http://www.tahzib-howzeh.com

اعمال روز مباهله

                   

اعمال این روز:

اول، غسل. دوم، روزه. سوم، دو رکعت نماز که در وقت و کیفیت و ثواب مثل نماز عید غدیر است و آیه الکرسی که در نماز مباهله است تا هم فیها خالدون است. چهارم، خواندن دعای مباهله. پنجم، دعایی که بعد از دو رکعت نماز و 70مرتبه استغفار خوانده می شود و اولش الحمد لله رب العالمین است.

همچنین صدقه دادن به فقرا بعنوان پیروی از امیر المومنین علیه السلام و زیارت ایشان و بهتر است در این روز زیارت جامعه خوانده شود.

مباهله در قرآن

          

« نجران » ، با هفتاد دهکده تابع خود ، در نقطه مرزی حجاز و یمن قرار دارد. پیامبر اسلام در سال دهم هجرت نامه‌ای به اسقف نجران نوشت و طی آن مسیحیان نجران را به دین اسلام دعوت کرد. نمایندگان پیامبر اسلام، عتبة بن غزوان و عبدالله بن ابی‌امیة و الهدیر بن عبدالله و صهیب بن سنان، نامه را به اسقف مسیحیان نجران رساندند.

مباهله در لغت

                                              

          

اصل  کلمه مباهله از- بَهْل‏- است بمعنی چیز کم [1] یا بی ‏سرپرست بودن و بدون ناظر بودن چیزى است.به همین دلیل عرب به شتری که از بند رها شده باشد البَاهِل‏ می گوید. [2]

- بَهْل‏-  اگر به باب افتعال برود (ابتهال) بمعنی جدیت و تلاش در دعا کردن [3] هم بکار رفته که و به درخواستى که با سخن گفتن ، بلند کردن دو دست [4] ، زارى و تضرّع  و اخلاص [5] همراه باشد گفته می شود.

در قرآن کریم سوره آل عمران آیه  61 همین معنا مورد نظر قرار گرفته است «ثُمَ‏ نَبْتَهِلْ‏ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبِینَ‏»

 با تضرّع دعا مى‏کنیم و لعنت خداى را شامل دروغگویان گردانیم.

توجه :

اگر این ریشه یعنی (بهل) به باب مفاعله (مباهله)و تفاعل (تباهل) برود به معنای لعنت دو طرف به یکدیگر به کار می رود [6] پس علت اینکه به آیه مورد نظر آیه مباهله گفته می شود این است که در آیه ، هم بحث دعای خالصانه همراه با تضرع (نبتهل) و هم بحث لعنت (لعنت الله) مطرح شده که جمع آن در کلمه مباهله مناسب بنظر می رسد.

---------------------------------------------------------------

پی نوشت

[1] البَهْل‏: الشی‏ء الیسیر الحقیر لسان العرب ؛ ج‏11 ؛ ص72

[2] مفردات الفاظ قرآن، ج‏1، ص: 318

[3]ابْتَهَلَ‏ إلى الله فی الدعاء، أی: جد و اجتهد : کتاب العین   ج4   ص55

[4] فی حدیث الدعاء: و الابْتِهَالُ‏ أَن تَمُدَّ یدیک جمیعاً. لسان العرب ؛ ج‏11 ؛ ص72

[5] ثُمَ‏ نَبْتَهِلْ‏ أى نُخِلص فى الدعاء. الصحاح ؛ ج‏4 ؛ ص1643

[6]  و بَاهَلَ‏ القومُ بعضُهم بعضاً و تَبَاهَلُوا و ابْتَهَلُوا: تَلاعنوا. و المُبَاهَلَة: المُلاعَنة. یقال: بَاهَلْتُ‏ فلاناً أَی لاعنته، و معنى‏ المُبَاهَلَة أَن یجتمع القوم إِذا اختلفوا فی شی‏ء فیقولوا: لَعْنَةُ الله على الظالم منا لسان العرب ؛ ج‏11 ؛ ص72

گزیده ای از بیانات امام خامنه ای در باره مباهله

بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحیم‌
روز مباهله، روزى است که پیامبر مکرم اسلام، عزیزترین عناصر انسانى خود را به صحنه مى‌آورد. نکته‌ى مهم در باب مباهله این است: «و انفسنا و انفسکم» در آن هست؛ «و نساءنا و نساءکم» آل عمران: 61  در آن هست؛ عزیزترین انسانها را پیغمبر اکرم انتخاب می‌کند و به صحنه مى‌آورد براى محاجه‌اى که در آن باید مایز بین حق و باطل و شاخص روشنگر در معرض دید همه قرار بگیرد. هیچ سابقه نداشته است که در راه تبلیغ دین و بیان حقیقت، پیغمبر دست عزیران خود، فرزندان خود و دختر خود و امیرالمؤمنین را - که برادر و جانشین خود هست - بگیرد و بیاورد وسط میدان؛ استثنائى بودن روز مباهله به این شکل است. یعنى نشان دهنده‌ این است که بیان حقیقت، ابلاغ حقیقت، چقدر مهم است؛ مى‌آورد به میدان با این داعیه که می‌گوید بیائیم مباهله کنیم؛ هر کدام بر حق بودیم، بماند، هر کدام بر خلاف حق بودیم، ریشه‌کن بشود با عذاب الهى.
همین قضیه در محرّم اتفاق افتاده است به شکل عملى؛ یعنى امام حسین (علیه الصّلاة و السّلام) هم براى بیان حقیقت، روشنگرى در طول تاریخ، عزیزترین عزیزان خود را برمی‌دارد مى‌آورد وسط میدان. امام حسین (علیه‌السّلام) که می‌دانست حادثه چه جور تمام خواهد شد؛ زینب را آورد، همسران خود را آورد، فرزندان خود را آورد، برادران عزیز خود را آورد. اینجا هم مسئله، مسئله‌ تبلیغ دین است؛ تبلیغ به معناى حقیقى کلمه؛ رساندن پیام، روشن کردن فضا؛ ابعاد مسئله‌ى تبلیغ را این جورى می‌شود فهمید که چقدر مهم است. در آن خطبه «من رأى سلطانا جائرا مستحلّا لحرم اللَّه ناکثا لعهداللَّه ... و لم‌یغیّر علیه بفعل و لا قول کان حقّا على اللَّه ان یدخله مدخله»؛*** 2 مقتل ابى‌مخنف، ص 85؛ «هر کس سلطان ستمکارى را ببیند که حرام خدا را حلال می‌شمارد و پیمان خدا را می‌گسلد، ... اگر با رفتار و گفتار خود کارهاى او را تغییر ندهد، سزاست که خداوند او را با وى محشور کند.»
یعنى وقتى او دارد فضا را به این شکل آلوده می‌کند، خراب می‌کند، باید یا با فعل یا با قول آمد روشنگرى کرد. و امام حسین (علیه‌السّلام) این کار را انجام می‌دهد، آن هم با این هزینه‌ سنگین؛ عیالات خود، همسران خود، عزیزان خود، فرزندان امیرالمؤمنین، زینب کبرى، اینها را برمی‌دارد مى‌آید وسط میدان.

 

مباهله در قرآن

مباهله روزبیست وپنجم ذی الحجه الحرام

کلمات کلیدی : قرآن، مباهله، اسلام، مسیحیت، پیامبر، اهل بیت

مباهله از ریشه‌ی "بهل" در لغت به معنای رها کردن آمده و "ابتهال" که از همان ماده است به معنای تضرع و خضوع در دعا معنا شده است.[1] اما مباهله در قرآن کریم به معنای ملاعنه و لعن و نفرین یکدیگر مطرح شده است؛[2] پس لعن از لوازم دعای انسان به حساب می­آید که در قرآن به این معنا بیان شده و علماء به این اعتبار، ابتهال را به لعن معنا کرده‌اند.[3[



مباهله در قرآن

بعد از فتح مکه در سال نهم هجری به دنبال تبلیغ دین مبین اسلام در شهرهای مختلف، گروه­های فراوانی از مناطق دور­دست برای پذیرش اسلام و مناظره با پیامبر اکرم(ص) به حضور ایشان در مدینه شرفیاب می­شدند؛ به همین جهت آن سال به نام "عام الوفود" یعنی سال ملاقات گروه­­ها با رسول خدا(ص) شهرت یافت.[4] یکی از آن گروه­ها چند نفر از اهل نجران و پیرو حضرت عیسی(ع) بودند که به مدینه می­آمدند تا علاوه بر آشنا شدن با کسی که خود را پیامبر معرفی می­کرد، از وضعیت دین جدید او آشنایی پیدا کنند.[5] این گروه پس از ورود به مسجد مدینه و آشنایی با پیامبر اسلام، در مورد اعتقادات دینی خود با او به محاجّه پرداختند؛ اما مسیحیان پس از مناظره و شنیدن برهان­های کافی از جانب پیامبر اسلام قانع نشدند؛ در نتیجه خدای سبحان به رسولش دستور داد تا با آنها به مباهله بپردازد:[6[

«فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکمُ‏ْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتهَِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلىَ الْکَاذِبِینَ»[7[

«هر گاه بعد از علم و دانشى که (درباره‌ی مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانى با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را، ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را، ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود، آن گاه مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.»



با توجه به تفاسیر مختلفی که درباره‌ی این آیه بیان شده، ‌نبی مکرم اسلام –صل‌الله علیه و آله- در ابتدا مسیحیان را دعوت به اسلام می­کند و آنها در مقابل خود را مسلمان و معتقد به خدا و عمل­کننده به دستورات او معرفی می­کنند. پیامبر اسلام(ص) برای مسلمان خصوصیات و صفاتی را معرفی می­کند که از جمله‌ی آن، اعتقادات صحیح در مورد حضرت عیسی(ع) است.[8

قرآن و مباهله

مباهله

 

مباهله از ریشه‌ی "بهل" در لغت به معنای رها کردن آمده و "ابتهال" که از همان ماده است به معنای تضرع و خضوع در دعا معنا شده است.[1] اما مباهله در قرآن کریم به معنای ملاعنه و لعن و نفرین یکدیگر مطرح شده است؛[2] پس لعن از لوازم دعای انسان به حساب میآید که در قرآن به این معنا بیان شده و علماء به این اعتبار، ابتهال را به لعن معنا کرده‌اند.[3]

مباهله در قرآن

بعد از فتح مکه در سال نهم هجری به دنبال تبلیغ دین مبین اسلام در شهرهای مختلف، گروههای فراوانی از مناطق دوردست برای پذیرش اسلام و مناظره با پیامبر اکرم(ص) به حضور ایشان در مدینه شرفیاب میشدند؛ به همین جهت آن سال به نام "عام الوفود" یعنی سال ملاقات گروهها با رسول خدا(ص) شهرت یافت.[4] یکی از آن گروهها چند نفر از اهل نجران و پیرو حضرت عیسی(ع) بودند که به مدینه میآمدند تا علاوه بر آشنا شدن با کسی که خود را پیامبر معرفی میکرد، از وضعیت دین جدید او آشنایی پیدا کنند.[5] این گروه پس از ورود به مسجد مدینه و آشنایی با پیامبر اسلام، در مورد اعتقادات دینی خود با او به محاجّه پرداختند؛ اما مسیحیان پس از مناظره و شنیدن برهانهای کافی از جانب پیامبر اسلام قانع نشدند؛ در نتیجه خدای سبحان به رسولش دستور داد تا با آنها به مباهله بپردازد:[6]
«فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکمُ‏ْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتهَِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلىَ الْکَاذِبِینَ»[7]

 

قرآن " مباهله " پیامبر اعظم و اهل بیت (صلوات الله علیهم اجمعین)

قرآن " مباهله " پیامبر اعظم و اهل بیت (صلوات الله علیهم اجمعین)

منظور از آیه مباهله : به آیه ۶۱ سوره آل عمران " آیه مباهله " مى گویند:

« فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ‏ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبینَ »

هرگاه بعد از علم و دانشى که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانى با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.