بسم الله الرحمان الرحیم
سجده در روایات
عَنْ أَبِی عَبْدِ
اللَّهِ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: مَنْ سَجَدَ سَجْدَةَ الشُّکْرِ وَ هُوَ
مُتَوَضِّئٌ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِهَا عَشْرَ صَلَوَاتٍ وَ مَحَا عَنْهُ عَشْرَ
خَطَایَا عِظَامٍ.
امام صادق علیه
السّلام فرمود:
هر کس با داشتن
وضو سجده شکر بجا آورد خداوند براى او ده نماز بنویسد، و از نامه عمل او ده گناه
بزرگ محو سازد.
من لا یحضره
الفقیه ؛ ج1 ؛ ص332
بسم الله الرحمان الرحیم
سجده
وَ رَوَى أَحْمَدُ بْنُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَرِیزٍ عَنْ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام سَجْدَةُ الشُّکْرِ وَاجِبَةٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ تُتِمُّ بِهَا صَلَاتَکَ وَ تُرْضِی بِهَا رَبَّکَ وَ تَعْجَبُ الْمَلَائِکَةُ مِنْکَ وَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا صَلَّى ثُمَّ سَجَدَ سَجْدَةَ الشُّکْرِ فَتَحَ الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى الْحِجَابَ بَیْنَ الْعَبْدِ وَ بَیْنَ الْمَلَائِکَةِ فَیَقُولُ یَا مَلَائِکَتِی انْظُرُوا إِلَى عَبْدِی أَدَّى فَرْضِی وَ أَتَمَّ عَهْدِی ثُمَّ سَجَدَ لِی شُکْراً عَلَى مَا أَنْعَمْتُ بِهِ عَلَیْهِ مَلَائِکَتِی مَا ذَا لَهُ عِنْدِی قَالَ فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ یَا رَبَّنَا رَحْمَتُکَ ثُمَّ یَقُولُ الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى ثُمَّ مَا ذَا لَهُ فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ یَا رَبَّنَا جَنَّتُکَ ثُمَّ یَقُولُ الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى ثُمَّ مَا ذَا فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ یَا رَبَّنَا کِفَایَةُ مُهِمِّهِ فَیَقُولُ الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى ثُمَّ مَا ذَا قَالَ وَ لَا یَبْقَى شَیْءٌ مِنَ الْخَیْرِ إِلَّا قَالَتْهُ الْمَلَائِکَةُ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یَا مَلَائِکَتِی ثُمَّ مَا ذَا فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ رَبَّنَا لَا عِلْمَ لَنَا قَالَ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَشْکُرُ لَهُ کَمَا شَکَرَ لِی وَ أُقْبِلُ إِلَیْهِ بِفَضْلِی وَ أُرِیهِ وَجْهِی. من لا یحضره الفقیه، ج1، ص: 334
بسم الله الرحمان الرحیم
سجده
سجده در روایات6
وَ کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیهما السّلام یَقُولُ فِی سُجُودِهِ : «اللَّهُمَّ إِنْ کُنْتُ قَدْ عَصَیْتُکَ فَإِنِّی قَدْ أَطَعْتُکَ فِی أَحَبِّ الْأَشْیَاءِ إِلَیْکَ وَ هُوَ الْإِیمَانُ بِکَ مَنّاً مِنْکَ عَلَیَّ لَا مَنّاً مِنِّی عَلَیْکَ وَ تَرَکْتُ مَعْصِیَتَکَ فِی أَبْغَضِ الْأَشْیَاءِ إِلَیْکَ وَ هُوَ أَنْ أَدْعُوَ لَکَ وَلَداً أَوْ أَدْعُوَ لَکَ شَرِیکاً مَنّاً مِنْکَ عَلَیَّ لَا مَنّاً مِنِّی عَلَیْکَ وَ عَصَیْتُکَ فِی أَشْیَاءَ عَلَى غَیْرِ وَجْهِ مُکَابَرَةٍ وَ لَا مُعَانَدَةٍ وَ لَا اسْتِکْبَارٍ عَنْ عِبَادَتِکَ وَ لَا جُحُودٍ لِرُبُوبِیَّتِکَ وَ لَکِنِ اتَّبَعْتُ هَوَایَ وَ اسْتَزَلَّنِی الشَّیْطَانُ بَعْدَ الْحُجَّةِ عَلَیَّ وَ الْبَیَانِ فَإِنْ تُعَذِّبْنِی فَبِذُنُوبِی غَیْرَ ظَالِمٍ لِی وَ إِنْ تَغْفِرْ لِی وَ تَرْحَمْنِی فَبِجُودِکَ وَ بِکَرَمِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
و امام سجّاد على بن الحسین علیهما السّلام در سجدهاش می فرمود:
پروردگارا، اگر من تو را نافرمانى کرده ام، ولی در محبوبترین چیزى که در نزد تو است اطاعتت کرده ام و آن ایمان به تو است که همین اطاعت هم منت و فضل تو بر من است نه آنکه من بر تو منّتى داشته باشم، و نافرمانى تو را در بدترین چیزها نزد تو یعنی فرزند قائل شدن و شریک قائل شدن برایت ترک کردم که همین هم منت و فضل تو بر من است نه آنکه من بر تو منّتى داشته باشم ، امّا آن نافرمانیهاى من در برخی کارها، نه از روى ستیز و دشمنى بوده، و نه از سرکشى و نخوت و امتناع از پرستش تو، و نه از روى انکار و عدم پذیرش پروردگاریت، بلکه پیروى از هوای نفسم کردم و شیطان مرا دچار لغزش کرد، بعد از آنکه حجّت بر من تمام و بیانت روشن بود و اکنون اگر بخاطر گناهانم عقوبتم کنى بر من ستم نکرده اى، و اگر چه (امید دارم) مرا بیامرزی و به من رحم کنی و آن از بزرگوارى و کرم تو است اى مهربانترینِ مهربانان».
من لا یحضره الفقیه ؛ ج1 ؛ ص333
بسم الله الرحمان الرحیم
سجده
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ: إِذَا قَامَ الْعَبْدُ نِصْفَ اللَّیْلِ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّهِ جَلَّ جَلَالُهُ فَصَلَّى لَهُ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ فِی جَوْفِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ ثُمَّ سَجَدَ سَجْدَةَ الشُّکْرِ بَعْدَ فَرَاغِهِ فَقَالَ مَا شَاءَ اللَّهُ مَا شَاءَ اللَّهُ مِائَةَ مَرَّةٍ نَادَاهُ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ مِنْ فَوْقِهِ عَبْدِی إِلَى کَمْ تَقُولُ مَا شَاءَ اللَّهُ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنَا رَبُّکَ وَ إِلَیَّ الْمَشِیَّةُ وَ قَدْ شِئْتُ قَضَاءَ حَاجَتِکَ فَسَلْنِی مَا شِئْتَ.
امام صادق (علیه السلام) فرمود : چون بنده اى نیمه شب برابر پروردگار جل جلاله بپاخیزد و چهار رکعت نماز در دل شب تاریک بخواند و پس از آن سجده ی شکر کند و صد بار ما شاء اللَّه ما شاء اللَّه گوید ، خداوند جل جلاله او را صدا می زند : بنده ام تا چه اندازه ما شاء اللَّه ما شاء اللَّه می گویی من پروردگارِتوام خواست با منست خواسته ام حاجت تو را برآورده کنم هر چه خواهى از من درخواست کن.
الأمالی( للصدوق) ؛ النص ؛ ص239
بسم اله الرحمان الرحیم
سجده
سجده در روایات -4
عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ علیه
السلام قَالَ: مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله بِقَوْمٍ
یُرَبِّعُونَ حَجَراً فَقَالَ مَا هَذَا قَالُوا نَعْرِفُ بِذَلِکَ
أَشَدَّنَا وَ أَقْوَانَا فَقَالَ ص أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِأَشَدِّکُمْ وَ
أَقْوَاکُمْ قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ أَشَدُّکُمْ وَ
أَقْوَاکُمُ الَّذِی إِذَا رَضِیَ لَمْ یُدْخِلْهُ رِضَاهُ فِی إِثْمٍ وَ
لَا بَاطِلٍ وَ إِذَا سَخِطَ لَمْ یُخْرِجْهُ سَخَطُهُ مِنْ قَوْلِ
الْحَقِّ وَ إِذَا قَدَرَ لَمْ یَتَعَاطَ مَا لَیْسَ لَهُ بِحَقٍّ.
امام صادق علیه السلام از امام باقر علیه السلام و ایشان به نقل از جدشان فرمودند : رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از کنار عده ای عبور می کرد که سنگى را به نوبت بلند می کردند ، بآنها فرمود این چه کاریست؟ گفتند با این کار قوی ترین و سرسخت ترین فرد بین خودمان را می شناسیم فرمود: آیا من شما را به نیرومندترین شما آگاه نسازم؟
عرض کردند بله یا رسول اللَّه ، فرمود : محکمترین و نیرومندترین شما کسی است که هنگامی که خوشحال و راضی است ، این خوشحالی او را به گناه و باطل نکشاند و هنگامی که عصبانی ، ناراحت و خشمگین می شود ، خشمش او را از گفتن سخن حق و درست خارج نکند و چون قدرت پیدا کرد به چیزی که حق او نیست دست درازی نکند.
الأمالی( للصدوق) ؛ النص ؛ ص20
بسم الله الرحمان الرحیم
سجده
سجده در روایات -3
وَ قَالَ الصَّادِقُ علیه السّلام إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا سَجَدَ فَقَالَ یَا رَبِّ یَا رَبِّ حَتَّى یَنْقَطِعَ نَفَسُهُ قَالَ لَهُ الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَبَّیْکَ مَا حَاجَتُکَ.
و امام صادق علیه السّلام فرمود: براستى بنده هنگامی که به سجده رود و آنقدر یا ربّ یا ربّ بگوید تا نفسش قطع شود، خداوند تبارک و تعالى به او می گوید:
لبّیک ، بگو حاجتت چیست.
در کتاب کافی ج 2 ص 520 مانند این روایت ذکر شده ولی در آنجا قید سجده را نیاورده.
من لا یحضره الفقیه - ابواب الصلاة ج1، ص: 333
بسم الله الرحمان الرحیم
سجده
وَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه السلام) أَوْحَى اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ (علیه السلام) أَ تَدْرِی لِمَ اصْطَفَیْتُکَ بِکَلَامِی دُونَ خَلْقِی قَالَ مُوسَى لَا یَا رَبِّ قَالَ یَا مُوسَى إِنِّی قَلَّبْتُ عِبَادِی ظَهْراً وَ بَطْناً فَلَمْ أَجِدْ فِیهِمْ أَحَداً أَذَلَّ نَفْساً لِی مِنْکَ یَا مُوسَى إِنَّکَ إِذَا صَلَّیْتَ وَضَعْتَ خَدَّیْکَ عَلَى التُّرَابِ.
و امام باقر (علیه السّلام) فرمود: خداوند تبارک و تعالى به موسى (علیه السّلام) وحى فرستاد: آیا میدانى چرا از میان مردم تو را به سخن گفتن با خود برگزیدم؟
موسى علیه السّلام عرض کرد: پروردگارا، نه نمى دانم، خداوند فرمود: من بندگانم را زیر و رو کردم (آزمایش نمودم) و در میان آن خاکسارتر و فروتن تر از تو نسبت بخود نیافتم، اى موسى براى اینکه چون تو از نماز فارغ می شوى دو گونه ی خود را بر خاک مى نهى. (یعنى اظهار کوچکى و ناچیزى می نمایى).
من لا یحضره الفقیه ؛ ج1 ؛ ص332
بسم الله الرحمان الرحیم
سجده
قسمت دوم : سجده در روایات - 1
عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام قَالَ:
السَّجْدَةُ بَعْدَ الْفَرِیضَةِ شُکْراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى مَا وَفَّقَ لَهُ الْعَبْدَ مِنْ أَدَاءِ فَرْضِهِ «1» وَ أَدْنَى مَا یُجْزِی فِیهَا مِنَ الْقَوْلِ أَنْ یُقَالَ شُکْراً لِلَّهِ شُکْراً لِلَّهِ شُکْراً لِلَّهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قُلْتُ فَمَا مَعْنَى قَوْلِهِ شُکْراً لِلَّهِ قَالَ یَقُولُ هَذِهِ السَّجْدَةُ مِنِّی شُکْراً لِلَّهِ عَلَى مَا وَفَّقَنِی لَهُ مِنْ خِدْمَتِهِ وَ أَدَاءِ فَرْضِهِ وَ الشُّکْرُ مُوجِبٌ لِلزِّیَادَةِ فَإِنْ کَانَ فِی الصَّلَاةِ تَقْصِیرٌ لَمْ یَتِمَّ بِالنَّوَافِلِ تَمَّ بِهَذِهِ السَّجْدَةِ.
وسائل الشیعة ؛ ج7 ؛ ص6
حسن بن على بن فضال از حضرت رضا (علیه السلام) روایت کرده است که آن جناب فرمود سجده بعد از اداء نماز واجب شکرگزارى است بر اینکه پروردگار بنده را توفیق داده است بر اداء واجب خود و کمتر چیزى که در آن سجده گفته می شود اینست که سه مرتبه بگویند
شکر اللَّه شکر اللَّه
عرض کردم معنى شکر اللَّه چیست فرمود که سجدهکننده میگوید این سجده من شکرگزارى پروردگار من است که مرا توفیق داده است که خدمت او را بانجام رسانیدهام و واجب او را ادا کردهام و شکر موجب زیادى است پس اگر در نماز کوتاهی کرده باشد که به نمازهاى نافله تمام نشود به این سجده نقصان آن بر طرف مى شود و نماز تمام مى شود.
ادامه دارد...
