اقسام ذکر

 اقسام ذکر : تعریف و مثال قرآنی

1. ذکر لفظی : ذکر نام‌هاى خدا و صفات الهی، مدح و ثناى بارى تعالى و توحید و تنزیه او.
«وَاذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ وَتَبَتَّلْ إِلَیْهِ تَبْتِیلًا»(سوره مزمل/8)؛ و نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند!

2. ذکر قلبی : یاد نعمت‌هاى دنیوى و اخروى و رحمانیّت و رحیمیّت خداوند، یاد نظارت دائمی خدا و (یاد خدا بطور مطلق)
 «وَاذْکُر رَّبَّکَ فِی نَفْسِکَ تَضَرُّعًا وَخِیفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَکُن مِّنَ الْغَافِلِینَ»(سوره اعراف، 205)؛ پروردگارت را در دل خود از روی تضرع و خوف، آهسته و آرام، صبحگاهان و شامگاهان یاد کن و از غافلان مباش!

و ظاهرا اصل در معناى این کلمه همان معناى دوم است، و اگر معناى اول را (نام خدا را بردن) هم ذکر نامیدند از این بابت است که ذکر لفظى مشتمل بر معناى قلبى نیز هست.(المیزان)

*********************

منبع : دانشنامه اسلامی