امام حسین در قرآن
سوره نسا آیه 98
«إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ وَ الْوِلْدَانِ لَا یَسْتَطِیعُونَ حِیلَةً وَ لَا یهَتَدُونَ سَبِیلًا»
((در روز قیامت عذر هیچ کس قبول نیست مگر مردان ، زنان وکودکانی که نه توانایی
انجام کاری داشتند ونه راه به جایی می بردند)).
سوره توبه آیه111
«إِنَّ اللَّهَ اشْترَى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَ أَمْوَالهَم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقَتِلُونَ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا فىِ التَّوْرَئةِ وَ الْانجِیلِ وَ الْقُرْءَانِ وَ مَنْ أَوْفىَ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَیْعِکُمُ الَّذِى بَایَعْتُم بِهِ وَ ذَالِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیم»
خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریدارى کرده، که (در برابرش) بهشت براى آنان باشد (به این گونه که:) در راه خدا پیکار مىکنند، مىکشند و کشته مىشوند این وعده حقّى است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده و چه کسى از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدى که با خدا کردهاید و این است آن پیروزى بزرگ!
سوره نسا آیه 98
«إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ وَ الْوِلْدَانِ لَا یَسْتَطِیعُونَ حِیلَةً وَ لَا یهَتَدُونَ سَبِیلًا»
((در روز قیامت عذر هیچ کس قبول نیست مگر مردان ، زنان وکودکانی که نه توانایی
انجام کاری داشتند ونه راه به جایی می بردند)).
سوره برائت آیه111
«إِنَّ اللَّهَ اشْترَى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَ أَمْوَالهَم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقَتِلُونَ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا فىِ التَّوْرَئةِ وَ الْانجِیلِ وَ الْقُرْءَانِ وَ مَنْ أَوْفىَ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَیْعِکُمُ الَّذِى بَایَعْتُم بِهِ وَ ذَالِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیم»
خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریدارى کرده، که (در برابرش) بهشت براى آنان باشد (به این گونه که:) در راه خدا پیکار مىکنند، مىکشند و کشته مىشوند این وعده حقّى است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده و چه کسى از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدى که با خدا کردهاید و این است آن پیروزى بزرگ!
سوره کهف
وقتی سربریده امام حسین (علیه السلام) بر نیزه بود از این سوره آیاتی را تلاوت نمود.در روایت آمده
زیدبن رقمی گوید در کوفه شنیدم سر امام حسین (علیه السلام) بر روی نیزه این آیه را تلاوت می
فرمود:
«أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَبَ الْکَهْفِ وَ الرَّقِیمِ کاَنُواْ مِنْ ءَایَاتِنَا عجَبًا»کهف/9
(( آیا می دانی کهاصحاب کهف ورقیم از نشانه های تعجب برانگیز ما هستند؟))
در روایت دیگری گروهی گفتند:ما شنیدیم درشام سر بریده امام حسین (علیه السلام) این آیه را تلاوت
می فرمود:
«إِنهَّمْ فِتْیَةٌ ءَامَنُواْ بِرَبِّهِمْ وَ زِدْنَاهُمْ هُدًى»کهف(13)
((آنها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند وما بر هدایتشان
افزودیم.))
سوره مریم
در برخی از روایات داریم که حروف ((کهیعص)) دلالت بر واقعه عاشورا دارد وبه کربلا
،شهادت عترت پیامبر (علیهم السلام) بدست یزید در حالت عطش وصبر اشاره می نماید.
سعد بن عبد الله القمى عن الحجة القائم (علیه السلام):
قُلْتُ فَأَخْبِرْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ عَنْ تَأْوِیلِ کهیعص قَالَ هَذِهِ الْحُرُوفُ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَیْبِ أَطْلَعَ اللَّهُ عَلَیْهَا عَبْدَهُ زَکَرِیَّا ثُمَّ قَصَّهَا عَلَى مُحَمَّدٍ ص وَ ذَلِکَ أَنَّ زَکَرِیَّا سَأَلَ رَبَّهُ أَنْ یُعَلِّمَهُ أَسْمَاءَ الْخَمْسَةِ فَأَهْبَطَ عَلَیْهِ جَبْرَئِیلَ فَعَلَّمَهُ إِیَّاهَا فَکَانَ زَکَرِیَّا إِذَا ذَکَرَ مُحَمَّداً وَ عَلِیّاً وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ سُرِّیَ عَنْهُ هَمُّهُ وَ انْجَلَى کَرْبُهُ وَ إِذَا ذَکَرَ الْحُسَیْنَ خَنَقَتْهُ الْعَبْرَةُ وَ وَقَعَتْ عَلَیْهِ الْبُهْرَةُ فَقَالَ ذَاتَ یَوْمٍ یَا إِلَهِی مَا بَالِی إِذَا ذَکَرْتُ أَرْبَعاً مِنْهُمْ تَسَلَّیْتُ بِأَسْمَائِهِمْ مِنْ هُمُومِی وَ إِذَا ذَکَرْتُ الْحُسَیْنَ تَدْمَعُ عَیْنِی وَ تَثُورُ زَفْرَتِی فَأَنْبَأَهُ اللَّهُ تَعَالَى عَنْ قِصَّتِهِ وَ قَالَ کهیعص فَالْکَافُ اسْمُ کَرْبَلَاءَ وَ الْهَاءُ هَلَاکُ الْعِتْرَةِ وَ الْیَاءُ یَزِیدُ وَ هُوَ ظَالِمُ الْحُسَیْنِ ع وَ الْعَیْنُ عَطَشُهُ وَ الصَّادُ صَبْرُهُ فَلَمَّا سَمِعَ ذَلِکَ زَکَرِیَّا لَمْ یُفَارِقْ مَسْجِدَهُ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ وَ مَنَعَ فِیهَا النَّاسَ مِنَ الدُّخُولِ عَلَیْهِ وَ أَقْبَلَ عَلَى الْبُکَاءِ وَ النَّحِیبِ وَ کَانَتْ نُدْبَتُهُ إِلَهِی أَ تُفَجِّعُ خَیْرَ خَلْقِکَ بِوَلَدِهِ إِلَهِی أَ تُنْزِلُ بَلْوَى هَذِهِ الرَّزِیَّةِ بِفِنَائِهِ إِلَهِی أَ تُلْبِسُ عَلِیّاً وَ فَاطِمَةَ ثِیَابَ هَذِهِ الْمُصِیبَةِ إِلَهِی أَ تُحِلُّ کُرْبَةَ هَذِهِ الْفَجِیعَةِ بِسَاحَتِهِمَا ثُمَّ کَانَ یَقُولُ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی وَلَداً تَقَرُّ بِهِ عَیْنِی عَلَى الْکِبَرِ وَ اجْعَلْهُ وَارِثاً وَصِیّاً وَ اجْعَلْ مَحَلَّهُ مِنِّی مَحَلَّ الْحُسَیْنِ فَإِذَا رَزَقْتَنِیهِ فَافْتِنِّی بِحُبِّهِ ثُمَّ فَجِّعْنِی بِهِ کَمَا تُفَجِّعُ مُحَمَّداً حَبِیبَکَ بِوَلَدِهِ فَرَزَقَهُ اللَّهُ یَحْیَى وَ فَجَّعَهُ بِهِ وَ کَانَ حَمْلُ یَحْیَى سِتَّةَ أَشْهُرٍ وَ حَمْلُ الْحُسَیْنِ ع کَذَلِکَ وَ لَهُ قِصَّةٌ طَوِیلَةٌ ...
گفتم: اى فرزند رسول خدا تأویل آیه «کهیعص» چیست؟ فرمود: این حروف از اخبار غیبى است که خداوند زکریّا را از آن مطّلع کرده و بعد از آن داستان آن را به محمّد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم باز گفته است و داستان آن از این قرار است که زکریّا از پروردگارش درخواست کرد که اسماء خمسه طیّبه را به او بیاموزد و خداى تعالى جبرئیل را بر او فرو فرستاد و آن اسماء را بدو تعلیم داد، زکریّا چون محمّد و علىّ و فاطمه و حسن را یاد مىکرد اندوهش برطرف مىشد و گرفتاریش زایل مىگشت و چون حسین را یاد مىکرد بغض و غصّه گلویش را مىگرفت و مىگریست و مبهوت مىشد، روزى گفت: بار الها! چرا وقتى آن چهار نفر را یاد مىکنم تسلیت مىیابم و اندوهم برطرف مىشود، امّا چون
حسین را یاد مىکنم اشکم جارى مىشود و نالهام بلند مىشود؟ خداى تعالى او را از این داستان آگاه کرد و فرمود: کهیعص و کاف اسم کربلاست و هاء رمز هلاک عترت است و یاء نام یزید ظالم بر حسین علیه السّلام است و عین اشاره به عطش و صاد نشان صبر او است.
و چون زکریّا این مطلب را شنید نالان و غمین شد و تا سه روز از مسجدش بیرون نیامد و به کسى اجازه نداد که نزد او بیاید و گریه و ناله سرداد و نوحه او چنین بود: بار الها! از مصیبتى که براى فرزند بهترین خلایق خود تقدیر کردهاى دردمندم، خدایا! آیا این مصیبت را در آستانه او نازل مىکنى؟ و آیا جامه این مصیبت را بر تن علىّ و فاطمه مىپوشانى؟ و آیا این فاجعه را در ساحت آنها فرود مىآورى؟ و بعد از آن مىگفت: بار الها! فرزندى به من عطا کن تا در پیرى چشمم بدو روشن باشد و او را وارث و وصىّ من قرار ده و منزلت او را در نزد من مانند منزلت حسین قرار بده و چون او را به من ارزانى داشتى مرا شیفته او گردان آنگاه مرا دردمند او گردان همچنان که حبیبت محمّد را دردمند فرزندش گرداندى، و خداوند یحیى را بدو داد و او را دردمند وى ساخت و دوره حمل یحیى شش ماه بود و باردارى از حسین علیه السّلام نیز شش ماه بود و براى آن نیزداستانى طولانى است...
کمال الدین / ترجمه پهلوان ؛ ج2 ؛ ص200- الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی) / ج2 / 463- منتخب الأنوار المضیئة فی ذکر القائم الحجة علیه السلام / النص / 152- إرشاد القلوب إلى الصواب (للدیلمی) / ج2 / 422- تفسیر الصافی / ج3 / 272 / [سورة مریم(19): آیة 1] ..... ص : 272- بحار الأنوار (ط - بیروت) / ج44 / 223
سوره حج
در سوره مبارکه حج پروردگار به خروج امام حسین(علیه السلام) از مدینه اشاره دارد . در این آیه می
فرماید:
«أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُواْ وَ إِنَّ اللَّهَ عَلىَ نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ»
«الَّذِینَ أُخْرِجُواْ مِن دِیَرِهِم بِغَیرْ حَقٍّ إِلَّا أَن یَقُولُواْ رَبُّنَا اللَّهُ »جچ/39،40
((به کسانی که نسبت به آنان ظلم شده است ،اجازه داده شده که به مبارزه
برخیزند وخداوند متعال برپیروزی آنان تواناست ،کسانی که تنها به جرم اینکه گفتند
پروردگار ما خداوند یکتاست ،به ناحق ازوطن خود اخراج شدند))
امام صادق می فرماید: این آیه در شان حضرت علی ، جعفر، حمزه وحسین بن علی(علیهم السلام):
نازل گردیدهاست.
نه تنها امام حسین (علیهم السلام)را از دیار وشهرش مدینه بیرون نمودند ،بلکه در هیچ شهری مکان
امنی برای ایشان وجود نداشت تا اینکه به برادرش محمد حنفیه فرمود: ای برادر ، به خدا
قسم اگر در محل سکونت جانوران داخل شوم ، مرا بیرون خواهند آورد وخواهند کشت.
سوره فجر
در سوره فجر به این حقیقت اشاره شده که امام حسین (علیه السلام) نفس مطمئنه است.خداوند
متعال در آیه 27و28 می فرماید:
«یَأَیَّتهُا النَّفْسُ الْمُطْمَئنَّةُ»(27)
«ارْجِعِى إِلىَ رَبِّکِ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً»(28)
(( ای نفس آرام وآسوده بسوی پروردگارت بازگرد در
حالیکه او از تو خشنود است وتو نیز از او خشنود هستی.))
سوره اسرا
در سوره اسرا به ظلمی که به آن حضرت روا داشتند واورا شهید نمودند اشاره شده
است خداوندمتعال می فرماید :
«وَ لَا تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتىِ حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقّ وَ مَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِیِّهِ سُلْطَانًا فَلَا یُسْرِف فىّالْقَتْلِ إِنَّهُ کاَنَ مَنصُورًا»اسراء/33
((کسیکه به ستم کشته شد برای خون خواهی او ،
ولی اورا صاحب حق قرار دادیم ،لکن درکشتار زیاده روی نکند چرا که او مورد حمایت است)).
سوره تکویر
سوره مبارکه تکویر در بیان انتقام از مظلومین است خداوند در آیه 9 این سوره می
فرماید :
«بِأَىّ ذَنبٍ قُتِلَتْ»تکویر/9
((به کدامین گناه کشته
شده است؟))
امام صادق (علیه السلام) می فرماید این آیه در شان امام حسین نازل شده است.کامل الزیارات ابن قولویه.