با دوستان مروت با دشمنان اما...

به نظر شما در نظام اسلامی سیاست داخلی و خارجی را شاعران تعیین می کنند یا خط و مشی آن توسط خدای متعال در قرآن کریم و سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام مشخص و به آن عمل شده و در دوران غیبت بوسیله ولی فقیه و بر اساس مطالعه همه جانبه ی وضعیت داخلی و نوع و عملکرد دشمن ،استخراج و ابلاغ می گردد؟

"آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است                                                      با دوستان مروت با دشمنان مدارا"

دشمن اقسام متفاوتی دارد

دشمن داخلی و خارجی ، شیاطین جنی و انسی ، تبعیت از هوای نفس ، دشمن آگاه و دشمن نادان همانطور که نوع دشمنی متفاوت است دشمنی با شخص ، دشمنی با خانواده ، دشمنی با اجمتاع و جامعه اسلامی ، دشمنی با حکومت اسلامی ، دشمنی همراه با تهدید ، دشمنی بدون تهدید ، دشمنی که شمشیر کشیده ، دشمنی که قصد جنگ ندارد ، دشمنی که جنگ را شروع کرده دشمنی که به رویت می خندد و از پشت خنجر می زند و...

منظور حافظ عزیز که معلوم است در شیراز بوده و طبق نقل تاریخ به علل مختلف گاهی مورد انتقاد و گاهی هم مورد دشمنی قرار می گرفته که دشمنان او عمدتا از دشمنان داخلی آگاه و در برخی موارد نا آگاه غیر جنگی بوده اند.

اما آیا دستورالعمل این شعر را می توان برای همه ی انواع دشمنان به کار برد یا نه؟

ببینیم دستور خدا و سبک برخورد نمایندگان خدا در برخورد با دشمنان مختلف چیست؟

بخش اول :  برخورد با شیطان و هوای نفس که دشمنان اصلی هستند.

قرآن

ص /26 :  «وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى‏ فَیُضِلَّکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّه»‏

از هواى نفس پیروى مکن که تو را از راه خدا منحرف مى‏کند.

یوسف /53 : «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ»

نفس طغیان گر بسیار به بدى فرمان مى‏دهد

کهف  28 :   «...وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً»

و از کسى که دلش را [به سبب کفر و طغیانش‏] از یاد خود غافل کرده‏ ایم و از هواى نفسش پیروى کرده و کارش اسراف و زیاده ‏روى است، اطاعت مکن.

روایات

قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله)‏: أَعْدَى‏ عَدُوِّکَ‏ نَفْسُکَ‏ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْکَ.

دشمن ترین دشمن تو نفس تو است که در وجودت نهفته است.

بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏67 ؛ ص64

أَکْرِهْ‏ نَفْسَکَ‏ عَلَى‏ الْفَضَائِلِ‏ فَإِنَّ الرَّذَائِلَ أَنْتَ مَطْبُوعٌ عَلَیْهَا .

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم / 317

امام علی(ع) می‌فرمایند: با سعی و مجاهدت فضایل اخلاقی را به نفس سرکش خود تحمیل کن، زیرا خواهش طبیعی بشر بر شهوات و رذایل اخلاقی است.

برخورد با شیطان

قرآن

البقرة : 168   یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ

 

اى مردم! از آنچه [از انواع میوه‏ها و خوردنى‏ها] در زمین حلال و پاکیزه است بخورید، و از گام‏هاى شیطان پیروى نکنید؛ زیرا او نسبت به شما دشمنى آشکار است.

 

النساء : 76   الَّذینَ آمَنُوا یُقاتِلُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا یُقاتِلُونَ فی‏ سَبیلِ الطَّاغُوتِ فَقاتِلُوا أَوْلِیاءَ الشَّیْطانِ إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعیفاً

 

آنان که ایمان آورده‏اند در راه خدا مى‏جنگند؛ و کسانى که کافر شده‏اند در راه طاغوت مى‏جنگند. پس شما با یاران شیطان بجنگید، که یقیناً نیرنگ و توطئه شیطان [در برابر اراده خدا و پایدارى شما] سست و بى‏پایه است.

 

آل‏عمران : 175   إِنَّما ذلِکُمُ الشَّیْطانُ یُخَوِّفُ أَوْلِیاءَهُ فَلا تَخافُوهُمْ وَ خافُونِ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ

 

در حقیقت این شیطان است که دوستانش را [با شایعه پراکنى و گفتار وحشت زا، از رفتن به جهاد] مى‏ترساند؛ پس اگر مؤمن هستید از آنان نترسید و از من بترسید.

 

الأعراف : 27   یا بَنی‏ آدَمَ لا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِیُرِیَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ یَراکُمْ هُوَ وَ قَبیلُهُ مِنْ حَیْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ

 

اى فرزندان آدم! شیطان، شما را نفریبد چنان که پدر و مادرتان را [با فریبکاریش‏] از بهشت بیرون کرد، لباسشان را از اندامشان بر مى‏کشید تا شرمگاهشان را به آنان بنمایاند، او و دار و دسته‏اش شما را از آنجا که شما آنان را نمى‏بینید مى‏بینند، ما شیاطین را سرپرست و یاران کسانى قرار دادیم که ایمان نمى‏آورند

روایات

قال النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) َ: لَیْسَ شَیْ‏ءٌ أَشَدَّ عَلَى‏ الشَّیْطَانِ‏ مِنَ الْقِرَاءَةِ فِی الْمُصْحَفِ نَظَراً. وسائل الشیعة / ج‏6 / 204

پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: هیچ چیزى براى‏ شیطان‏ سخت‏ تر از قرائت قرآن از روى آن نیست.

 

قال النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) َ: فَقِیهٌ وَاحِدٌ فِی الْإِسْلَامِ أَشَدُّ عَلَى‏ الشَّیْطَانِ‏ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ. معدن الجواهر و ریاضة الخواطر / 21

پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: یک نفر دین شناس واقعی برای شیطان از هزار عابدی که دین شناس نباشد سخت تر است.

بخش اول را با کلام فوق العاده حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام به پایان می بریم

امیر المؤمنین علیه السّلام خطبه خواند و خدا را سپاس و ستایش نمود، و سپس بر پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم درود فرستاد و فرمود: همانا از دو خصلت بر شما هراسانم؛ پیروى از هواى نفس و آرزوى طولانى. اما پیروى از هواى نفس از پیروی حق باز مى‏ دارد، و اما آرزوى موجب فراموشی آخرت می شود . همانا دنیا، پشت کنان، کوچ کرده و مى‏رود و آخرت، کوچ کرده و به سوى ما مى‏آید، و هر کدام را فرزندانى است، پس شما از فرزندان آخرت باشید و از فرزندان دنیا نباشید، چه، امروز روز عمل است نه محاسبه و فردا روز محاسبه است نه عمل ، و قطعا فتنه‏ ها و آشوب‏ها از هواپرستى و تبعیت از هوای نفس آغاز مى‏ شود و از بدعت در احکام دین (یعنی احکام خود ساخته) ، شروع مى‏ گردد. در این احکام خود ساخته و ابداعی با (کتاب خدا) حکم خدا مخالفت مى‏ شود و اشخاصی اشخاص دیگر را بر غیر دین خدا یارى و پیروى مى‏ نمایند.

ادامه دارد...