ضیافت رمضان و قرآن کریم
بسم الله الرحمن الرحیم
البقرة 183 : «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»
اى افرادى که ایمان آورده اید ! روزه بر شما نوشته شده (واجب شده)، همانگونه که بر کسانى که قبل از شما بودند نوشته شد (واجب شده بود)؛ تا پرهیزکار شوید.
*****
البقرة : 185 «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَ مَنْ کانَ مَریضاً أَوْ عَلى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُریدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»
ماه رمضان که قرآن در آن نازل شده، راهنماى مردم است و دلایلى روشن و آشکار از هدایت دارد، و مایه جدایى [حق از باطل] است. پس کسى که در این ماه [در وطنش] حاضر باشد باید آن را روزه بدارد، و آنکه بیمار یا در سفر است، تعدادى از روزهاى دیگر را [به تعداد روزه هاى فوت شده، روزه بدارد]. خدا آسانى و راحت شما را مىخواهد نه دشوارى و مشقت شما را. و [قضاى روزه] براى این است که شماره روزه هایى را [که در ماه رمضان به خاطر بیمارى یا سفر افطار کرده اید] کامل کنید، و خدا را بر اینکه شما را هدایت فرموده بزرگ شمارید، و باشد که سپاسگزارید.
نکات مهم
1 ارزش رمضان، به نزول قرآن است. ارزش انسانها نیز مىتواند به مقدارى باشد که قرآن در آنها نفوذ کرده باشد. «الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ»
2.هدایت، داراى مراحلى است: یک مرحلهى عمومى است «هُدىً لِلنَّاسِ» و یک مرحلهى خاصّ است. «وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى»
3. وجوب روزه، بعد از یقین به حلول ماه رمضان است. «فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ»
4. قضاى روزه بر مریض (اگر خوب شود) و مسافر واجب است. «فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ»
5.احکام خداوند بر اساس آسانى و مطابق طاقت انسان است. «یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ»
6. عُسر و حَرَج، واجبات را از دوش انسان برمىدارد. «لا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ»
7. روزه ى قضا باید به تعداد روزه ایى باشد که عذر داشته است. «لِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ»
8. هدایت و توفیق انجام عبادات، از طرف خداست. تکبیر، نشان بزرگداشت خدا و عدم توجّه به خود و دیگران است. «لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداکُمْ»
9.روزه، زمینه ساز هدایت انسان و سپاسگزارى اوست. «لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»
شهر بمعنى ماه است و آن را شهر گفتند براى اینکه بواسطه رؤیت هلال مشهور و ظاهر است و رمضان از ماده رمض است و آن شدت گرماى روز و تابیدن آفتاب بر زمین ریگزار است و ممکن است که علت نامگذاری این ماه باین اسم چنانچه در بعضى اخبار دارد رمضان اسمی از اسامى خدا است و سزاوار نیست که گفته شود رمضان آمد و رمضان رفت بلکه گفته شود شهر رمضان آمد یا رفت و این کلمه غیر منصرف است.
برگرفته از تفسیر نور
«رَمَضانَ» از ماده «رمض» به معناى سوزاندن است. البتّه سوزاندنى که دود و خاکستر به همراه نداشته باشد. وجه تسمیه این ماه از آن روست که در ماه رمضان، گناهان انسان سوزانده مىشود.
ماه رمضان، ماه نزول قرآن مىباشد و تنها ماهى است که نامش در قرآن آمده و شب قدر نیز در این ماه است. در تفسیر برهان از پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله نقل شده است که فرمودند:
تمام کتابهاى آسمانى، در ماه رمضان نازل شده اند. ماه رمضان، بهترین ماه خدا است.
*****
آداب مهمانى
در وسائل الشیعه براى اخلاق روزه دار در ضمن روایت مفصلى مىخوانیم:
روزه دار، از دروغ، گناه، مجادله، حسادت، غیبت، مخالفت با حقّ، فحش و سرزنش و خشم، طعنه و ظلم و مردم آزارى، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخنچینى و حرامخوارى، دورى کند و نسبت به نماز، صبر و صداقت و یاد قیامت توجّه خاصّ داشته باشد.
شرط حضور در این مهمانى، فقط تحمّل گرسنگى نیست. در حدیث آمده است:
آن کس که از اطاعت رهبران آسمانى، سرباز زند و یا در مسائل خانوادگى و شخصى با همسر خود بدرفتار و نامهربان باشد و یا از تأمین خواستههاى مشروع او خوددارى کند و یا والدین از او ناراضى باشند، روزه او قبول نیست و شرایط این ضیافت را به جاى نیاورده است.
روزه گرچه فوائد و منافع طبّى از قبیل دفع و برطرف شدن مواد زاید بدن در اثر گرسنگى را دارد، امّا سحرخیزى و لطافت روح و استجابت دعا در ماه رمضان چیز دیگرى است و محروم واقعى کسى است که از این همه خیر و برکت محروم باشد.
التماس دعا
