چرا برخی دعاها به اجابت نمی رسد؟
بسم الله الرحمان الرحیم
یکی از علل به تاخیر افتادن یا عدم اجابت دعا در این آیه نورانی بیان شده که با شرح آن از کتاب عده الداعی خدمتتان تقدیم می گردد .
یونس : 11 «وَ لَوْ یُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجالَهُمْ بِالْخَیْرِ لَقُضِیَ إِلَیْهِمْ أَجَلُهُمْ»
یعنى: «اگر همان مقدار که مردم در طلب خیر عجله به خرج مى دهند، خداوند سبحان نیز در شرّ، عجله نشان مىداد، مرگ آنان فرا مىرسید».
در دعاى ائمه- علیهم السّلام- مىخوانیم:
19- «یا من لا تغیّر حکمته الوسائل».
یعنى: «اى کسى که وسیله ها (مانند دعا) موجب تغییر حکمتش نمى شوند».
بنا بر این، چون علم غیب بر بندگان پوشیده است، چه بسا شخصى از روى غلبه قواى شهوانى (یعنی غلبه هوای نفس) بر عقلش، چیزى را از خدا طلب کند یا خیالاتش (بوسیله وسوسه شطان) باعث شود که کار فاسدى را نیک ببیند و آن را درخواست کرده و حتى اصرار و پافشارى نیز بکند .
در این صورت، اگر خداوند منّان، پاسخ مثبت به او بدهد و خواهشش را بر آورده سازد، موجب هلاکت او خواهد شد.
این مسأله بسیار واضح و روشن است و نیازى به توضیح ندارد که یک وقت چیزى را طلب مى کنیم، اما پس از مدتى از شرّ آن به خدا پناه مى بریم. و در مقابل، از چیزى فرار مى کنیم، اما پس از گذشت مدتى، به دنبالش مى گردیم.
سخن امام على- علیه السّلام- نیز همین معنا را مى رساند آنجا که مى فرماید:
«رُبَ أَمْرٍ حَرَصَ الْإِنْسَانُ عَلَیْهِ فَلَمَّا أَدْرَکَهُ وَدَّ أَنْ لَمْ یَکُنْ أَدْرَکَهُ»
یعنى: «چه بسا انسان نسبت به چیزى حریص است و آن را مى طلبد و چون به آن دسترسى پیدا کرد، آرزو می کند که اى کاش! اصلا به آن نمى رسید».
جان کلام در آیه شریفه سوره بقره نهفته است که ما را از دیگر سخنها بى نیاز مى سازد، مى فرماید:
بقره : 216 «وَ عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ»
یعنى: «چه بسا از چیزى بدتان مىآید، در حالى که آن چیز برایتان خیر است. و چه بسا چیزى را خوش دارید و حال آنکه برایتان شرّ مىباشد، خدا مىداند ولى شما نمىدانید».
اصل تشریع دعا و ثواب دادن
بر آن از باب رحمت خدایى است که رحمتش بر غضبش پیشى گرفته، بنا بر این، نباید چنین
دعایى را اجابت نماید، چون غرض بنده از دعا، این است که خیرى به او برسد و حالش اصلاح
گردد، نه اینکه روزگارش بدتر شود.
آیین بندگى و نیایش (ترجمه
عدة الداعی) ؛ ؛ ص32
- ۹۴/۰۱/۱۵