حفظ موضوعی قرآن کریم

حفظ موضوعی قرآن کریم (۳۰۰ موضوع )

معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امورخیریه در راستای تربیت حافظان قرآن کریم اقدام به چاپ کتاب حفظ موضوعی قرآن کریم نموده است.      (توجه: قالب این کتاب "PDF" است)  

جهت دریافت کتاب فوق لینک دانلود زیر را کلیک نمایید.

لینک دانلود

 

منبع : http://quranhefz.ir/news/view-13579.aspx

کتاب حفظ قرآن کریم - سید ابوالفضل میر ابوالحسنی (حکیمی)

 

---

کتاب حفظ قرآن کریم - سید ابوالفضل میر ابوالحسنی (حکیمی)

(توجه: قالب این کتاب "PDF" است و برای مشاهده آن نیاز به برنامه "Adobe Reader" یا برنامه های مشابه دارید.)

دانلود

منبع :  http://hefz-quran.blogfa.com/

کتاب چگونه قرآن را حفظ کنیم ؟

کتاب چگونه قرآن را حفظ کنیم - شهریار پرهیزگار

(توجه: قالب این کتاب "PDF" است و برای مشاهده آن نیاز به برنامه "Adobe Reader" یا برنامه های مشابه دارید.)

دانلود

منبع : http://hefz-quran.blogfa.com/tag/

فضیلت حفظ قرآن کریم

فضیلت حفظ قرآن کریم

برای پی بردن به فضیلت و اهمیت حفظ قرآن کافی است اندکی در احادیث نورانی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه اطهار (علیهم السلام) در این باره و نیز در سیره عملی ایشان در تعامل با قرآن و اهل قرآن دقت کنیم. به طور کلی قرآن کریم در نگاه آن بزرگواران از جایگاهی رفیع و منزلتی ویژه برخوردار است و بالتبع مسائل مربوط به آن، از جمله «تلاوت و قرائت، تدبر و عمل به فرامین آن و یادگیری و یاد دادن آن» و نیز «حفظ قرآن و در سینه داشتن آن»، مورد سفارش ویژه ایشان قرار گرفته است که در این نوشته در باره حفظ قرآن که اهمیت فوق العاده ای دارد مطالبی بیان می کنیم.

آیات قرآن در زیارت غدیر

آیات قرآن در زیارت غدیر

یک زیارتی برای امیر المۆمنین در روز غدیر است از امام نقل شده که این زیارت را می‌شود هرروز خواند. در هر زمانی هم می‌شود خواند. لازم نیست در مقابل قبر باشیم. در هر زمان، در هر مکان، این زیارت قابل خواندن است.
 
آیات قرآن در زیارت روز غدیر
 
نکته بسیار جالب در زیارت روز غدیر این است که در این زیارت تقریباً 23 آیه قرآن بیان شده است. این خودش یک پیامی دیگر برای ما دارد. که حرف‌هایتان قرآنی باشد.
زینب کبری علیهاالسلام در شام سخنرانی کرد، سخنرانی‌اش از قرآن موج می‌زند. فاطمه زهرا(سلام الله علیها) وقتی دید حق شوهرش را ندادند یک سخنرانی کرد، سخنرانی‌اش از قرآن موج می‌زند.
اگر قرار است در جایی سخنرانی داشته باشیم ، روی منبر صحبت کنیم، بیشتر حرف هایمان باید از قرآن باشد. آیه‌اش این است. «لِتُبَیِّنَ لِلنَّاس‏» (نحل/44) «لِتُبَیِّنَ لِلنَّاس‏» یعنی برای مردم بیان کن. چه چیزی را؟ «ما نُزِّل‏» آنچه را که نازل شده برای مردم بگو.
این خیلی جالب است که در این زیارتنامه بیست و چند تا آیه‌ی قرآن است. حالا زیارتنامه را با هم بخوانیم.

غدیر در قرآن , حجت الاسلام قرائتی

موضوع: غدیر در قرآن

تاریخ پخش: 11/08/91

 بسم الله الرحمن الرحیم

«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»

بحث را عزیزان در آستانه‌ی غدیر خم می‌شنوند. راجع به غدیر خم خیلی حرف داریم. یک حرفی که سال‌های قبل گفتم و یک حرفی که سالهای قبل نگفتم. منتهی چون در این سی و چند سال مخاطبین کوچک، بزرگ می‌شوند، تغییر پیدا می‌کنند، بعضی‌ها پای تلویزیون هستند و بعضی‌ها نیستند، من از این نیم ساعت، هشت دقیقه‌اش را یک بحث تکراری می‌کنم اگر سالهای قبل شنیده‌اید. اگر نه برایتان نو است. بیست دقیقه هم حرف‌های جدیدی که دیشب یادداشت کردم برای شما می‌گویم.

 عزیزانی که پای تلویزیون هستند، به خصوص اساتید دانشگاه، طلبه‌ها، معلمین، طوری گوش بدهند که خودشان هم بتوانند نقل کنند. مثل من نباشید. که چند هزار ساعت در ماشین نشستم. چون دل ندادم، هنوز رانندگی بلد نیستم. اگر سی ساعت دل می‌دادم راننده شده بودم. شما این نیم ساعت را به خاطر امیرالمؤمنین دل بدهید. سنی و شیعه هم ندارد.

قرآن و غدیر

قرآن و رویداد غدیر

آیت الله سبحانى

در رویداد «غدیر» گذشته بر آیه «تبلیغ» یعنى آیه: «یا اَیّها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک» دو آیه دیگر نازل شده و به حادثه رنگ ابدى و جاودانى بخشیده است این دو آیه عبارتند از:

1- آیه اکمال دین .

2- آیه سؤال عذاب.

اینک پیرامون هر دو آیه به بحث و گفتگو می ‏پردازیم :
«الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دیناً» 1
«امروز کافران از (نابودى) دین شما نومید شدند از آنان مترسید و از من بترسید، امروز دین شما را تکمیل کردم و نعمت خود را به پایان رسانیدم و اسلام را به (عنوان) دین، براى شما برگزیدم».

دقت در مضمون آیه اکمال دین، می ‏رساند که روز نزول آیه حادثه بسیار مهمى رخ داد، که مایه نومیدى دشمنان از پیروزى براسلام و موجب کمال دین و به پایان رسیدن نعمتهاى معنوى خدا شده است اکنون باید دید چه روزى می ‏تواند حامل چنین نویدهائى باشد، و با این خصوصیات و نشانه ‏ها خود را در عرصه تاریخ نشان دهد؟

1- آیا روز فتح مکه می ‏تواند داراى چنین خصوصیاتى باشد؟ به طور مسلم نه، زیرا در آن روز پیمانهاى مسلمانان با مشرکان به قوت خود باقى بود و هنوز مراسم حج بسان عصر جاهلى برگزار می ‏شد،و قسمتى از احکام اسلام پس از آن فرود آمده است از این جهت نه یأسى برکافران منطقه مستولى شده بود ونه آئین به معنى بیان فروع و نه به معنى تحکیم پایه ‏هاى آن، تکمیل گردیده بود.

2- آیا روز اعلام بیزارى از مشرکان می ‏تواند مظهر چنین روزى باشد، به تصور اینکه یأس و نومیدى در چنین روزى بر مشرکان مستولى گردید؟ باز می‏گوئیم نه، زیرا بیان دین به معنى احکام در آن روز پایان نیافته بود به گواه اینکه قسمتى از «حدود» و «قصاص» و احکام مربوط به «کلاله» پس از اعلام بیزارى نازل گردیده است. بنابراین تنها مسأله یأس نشانه آن روز نیست، بلکه یأس توأم با تکمیل آئین؛ و هرگز در روز اعلام بیزارى این دو نوید، به صورت توأم، در آن روز تحقق نپذیرفته بود.

اکنون باید دید روزى که حامل این نوید گرانبها بود چه روزى بوده است؟!
گروهى نظر می ‏دهند که این روز، همان روز «عرفه» سال دهم هجرت است که در تاریخ به نام «حجةالوداع» معروف است ولى با توجه به حوادث تاریخى این دو نوید گرانبها در چنین روزى تحقق نپذیرفت.

اما مسأله یأس و نومیدى به دو صورت می ‏تواند مطرح گردد:

الف: یأس قریش و مشرکان شبه جزیره یک چنین نومیدى پیش از این روز تحقق پذیرفته بود و قریش در روز فتح مکه، و دیگر مشرکان در روز اعلام بیزارى، از پیروزى اسلام کاملاً مأیوس شده بودند در این صورت صحیح نخواهد بود که بگوئیم در روز عرفه سال دهم حجة الوداع یأس و نومیدى مشرکان جامه عمل پوشید در حالى که چنین کارى یک سال و اندى قبل، تحقق پذیرفته بود.

ب: یأس همه کافران روى زمین به یک چنین نومیدى تا آن روز جامه عمل نپوشیده بود.
اما مسأله تکمیل دین اگر مقصود از «دین» احکام و فروع دین باشد هرگز پرونده بیان احکام الهى در روز عرفه بسته نشد بلکه یک رشته احکام مربوط به «ربا و ارث و کلاله» پس از روز عرفه«حجةالوداع» نازل شده است. 2
تنها روزى که می ‏تواند بستر این دو نوید الهى باشد، همان روز «غدیر» است که با تعیین جانشین هم یأس بر دشمنان مستولى گردید، و هم آئین خدا تکمیل شد.
البته مقصود از یأس، نومیدى مخصوصى است که با تکمیل دین توأم می ‏باشد.
و مقصود از تکمیل دین، تکمیل ارکان و پی ‏ریزى اسباب بقأ آنست، نه بیان فروع و جزئیات، اکنون به بیان هر دو مطلب می ‏پردازیم:

پیوند غدیر با قرآن

بررسی رابطه غدیر و قرآن
 
غدیر واقعه ای است لایق لقب قرآنی! نقطه آغاز آن با قرآن، همه مراحل آن با نزول پی در پی قرآن، تار و پود خطابه اش آمیخته با آیات قران، و خاتمه آن با حضور قرآن، که این همه واقعه ای در سایه سار قرآن را برای ما ترسیم می کند.
کجای تاریخ اسلام را سراغ دارید که در یک ماه بیش از دویست آیه قرآن در فراز و نشیب یک ماجرا نازل شده باشد یا مورد استناد قرار گرفته باشد؛ و یا کدام خطابه را سراغ دارید که بیش از صد آیه قرآن در آن شاهد آورده شده باشد.
کدام برنامه اسلام را می شناسید که دو آیه بسیار مهم قرآن مستقیما و صریحا معرف آن باشد: یک دستور به ابلاغ آن با: یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاس که با ضمانت الهی به استقبال مبلغ اعظم غدیر می آید؛ و دیگر نتیجه ابلاغ آن با الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی‏ وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دینا که امضای خالق جهان را براین ابلاغ عظیم اعلام می نماید.
اکنون ماجرای سفر یک ماهه ای پیش روی شماست که در مرحله به مرحله آن آیات قرآن نازل شده یا مورد استناد واقع شده است. آیاتی برای آماده سازی فکری مردم در راستای پذیرش و درک مسئله ولایت، آیاتی به عنوان اوامر مستقیم اعلام ولایت در غدیر، آیه هایی از قزآن خبر از توطئه های پشت پرده منافقین و شیاطین و یا به عنوان مقابله در برابر فتنه انگیزی های علنی آنان، و آیاتی به عنوان پاسخ به سوالات مردم درباره غدیر است.
سراسر خطبه یک ساعته پیامبر صلی الله علیه و آله در غدیر آمیخته با آیات قرآن است. چند سوره به طور کامل در متن قرآن قرائت شده و مورد استناد و تفسیر قرار گرفته است. آیاتی نیز به صراحت یا به صورت ضمنی در خطابه غدیر آمده که اشاره آن به آیات قرآن واضح است.
در کنار این حضور قرآن در غدیر، بیا نات مفصلی در باره عظمت قرآن و تفسیر آن و صاحبان چنین مقامی در خطبه غدیر به چشم می خورد.

ارتباط عمیق این آیات با اصل واقعه غدیر قابل قابل توجه است.در حالی که محور سخن در غدیر ولایت اهل بیت علیهم السلام است، اوامر خاص مربوط به آن، معرفی دوستان و دشمنان ولایت، نشان دادن مرزهای ولایت و برائت، شناخت مقام والای عصمت، همه در سایه قرآن بیان شده، و به گونه ای منسجم غدیر را از متن قرآن استخراج کرده و قرآن را در متن غدیر جای داده است.
در این نوشتار با انگیزه نشان دادن قرآنی بودن غدیر در پی اثبات این ادعا هستیم که غدیر یک ماجرای آمیخته با قرآن است و این قابل اثبات در همه فراز نشیب های ماجراست.

در بخش های مختلف این نوشتار، که از مدینه آغاز می شود و تا مکه می رود و از آن جا با مراسم حج همراه می شود. با پایان حج حرکت به سوی غدیر آغاز می شود و با رسیدن به سرزمین خم پیامبر سخنرانی مفصل خود را برگزار می کنند و سپس مراسم سه روزه غدیر آغاز می شود. وقایع متعددی در ارتباط با غدیر در این ایام رخ می دهد تا هنگام خروج از غدیر فرا می رسد. از غدیر تا مدینه وقایعی اتفاق می افتد و با وصول به مدینه هنوز ماجرا پایان نمی یابد، بلکه تا روز رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله هنوز غدیر در جریان است و آیات قرآن را پشتیبانی می کند.

اگر نتیجه این نوشتار این باشد که غدیر و قرآن با هم و در کنار یکدیگر مطرح شده اند. و باید هر یک را پشتیبان و مفسر یکدیگر بدانیم، تا ابد افتخار خواهیم کرد که قرآنِ عزیز در آغوش غدیریان است و غدیرِ عزیز با اهل قرآن است. اکنون هنگام آن است که از تفسیر قرآن به حقایق غدیر نهراسیم و در برابر حقیقتی که در این باره در متن تاریخ دیده می شود سر تسلیم فرود آوریم و تا ابد افتخار کنیم که قرآنِ ما با غدیر و غدیرِ ما با قرآن است.

منبع : http://khetabeghadir.com

بررسی ترتیل در لغت واصطلاح قرآنی روایی

ترتیل از دیدگاه قرآن و حدیث
 چکیده:
 از جمله آداب تلاوت قرآن کریم مسأله ترتیل است. ترتیل که در لغت به معنی منظّم و مرتّب ساختن است در اصطلاح، به مفهوم خواندن آیات قرآن با تأنّی و نظم لازم و ادای صحیح حروف و تبیین کلمات و دقّت و تأمّل در مفاهیم آیات و اندیشه در نتایج آن است. بدیهی است چنین قرآن خواندنی می‏تواند به سرعت به آدمی رشد و نموّ معنوی و تقوی و پرهیزگاری ببخشد.
 

عظمت قرآن در آیات نورانی قرآن

عظمت قرآن در  قرآن :

« لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلی جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ» ؛ اگر این قرآن را بر کوهی نازل می‌کردیم، آن را می‌دیدی که از ترس خدا فرو افتاده خورده است. (1)

« إِنَّهُ لَکِتابٌ عَزِیزٌ * لا یَأْتِیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ»؛ این کتاب به حقیقت غیر‌قابل شکست است * و هرگز حوادث گذشته و امروز و آیندة عالم نمی‌تواند راه ورودِ باطل را در آن باز کند، زیرا از جانب خدای حکیم و ستودة صفات نازل شده است. (2)

«یا أَهْلَ الْکِتابِ قَدْ جاءَکُمْ رَسُولُنا یُبَیِّنُ لَکُمْ کَثِیراً مِمَّا کُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْکِتابِ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ قَدْ جاءَکُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ کِتابٌ مُبِینٌ * یَهْدِی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ یَهْدِیهِمْ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ». (3)

ای اهل کتاب! پیامبر ما، که بسیاری از حقایق کتاب آسمانی را که شما کتمان می‌کردید روشن می‌سازد، به سوی شما آمد؛ و از بسیاری از آن، (که فعلاً افشای آن مصلحت نیست) صرف‌نظر می‌نماید. (آری)، از طرف خدا، نور و کتاب آشکاری به سوی شما آمد * خداوند به برکت آن، کسانی را که از خشنودی او پیروی کنند، به راههای سلامت، هدایت می‌کند، و به فرمان خود، از تاریکیها به سوی روشنایی می‌برد؛ و آنها را به سوی راه راست، رهبری می‌نماید.

«قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیراً»؛ بگو اگر انس و جن گرد آیند برای این که مثل قرآن را بیاورند؛ نمی‌آورند اگر چه برخی پشتیبان بعضی دیگر باشند. (4)

«وَ لَوْ أَنَّ قُرْآناً سُیِّرَتْ بِهِ الْجِبالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ کُلِّمَ بِهِ الْمَوْتی بَلْ لِلَّهِ الْأَمْرُ جَمِیعاً»؛ اگر بوسیلة قرآن کوهها به حرکت در‌آیند یا زمینها قطعه قطعه شوند یا بوسیلة آن با مردگان سخن گفته شود (باز هم ایمان نخواهند آورد) ولی همه کارها در اختیار خدا است.(5)

«أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلافاً کَثِیراً»؛ آیا پس تدبّرنمی‌کنند در قرآن و اگر از جانب غیر خداوند بود هر آینه درآن اختلاف فراوانی می‌یافتند.(6)

پی نوشت ها:

1. حشر، 21

 2. فصّلت، 41 و 42 

 3. مائده، 15و16 

 4. اسری، 88 

 5. رعد،31 

 6. نساء، 82

عظمت قرآن در روایات نورانی معصومین (علیهم السلام)

عظمت قرآن در احادیث :

پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) می‌فرماید: «أنا أوّلُ وافدٍ علی العزیز الجبّار یوم القیامة و کتابُه و أهلُ بیتی ثُمّ اُمَّتی، ثُمّ أسألُهُم: ما فَعَلتُم بکِتابِ اللَّهِ وبأهلِ بَیتی؟»؛ من و کتاب خدا و اهل بیت من، نخستین گروهى هستیم که در روز قیامت بر خداى عزیز جبار وارد مى‏شویم و سپس امت من. آنگاه من از آنها مى‏پرسم که با کتاب خدا و اهل بیتم چه کردید؟(1)

همچنین آن حضرت می‌فرماید: «القرآن أفضل کل شیء دون الله فمن وَقَّر القرآن فقد وَقَّرَ اللهُ و مَن لم یُوَقِّرِ القرآن فقد استخفّ بحرمة الله»؛ قرآن کریم پس از خدای سبحان از هر چیزی برتر است. پس هر کس قرآن را بزرگ شمارد خدا را بزرگ شمرده و هر کس آن را بزرگ نشمارد، حریم خدای سبحان را سبک شمرده است.(2)

پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) می‌فرماید: «یقول الله عزّ و جلّ: یا حملة‌ القرآن تحبّبوا إلی الله تعالی بتوقیر کتابه یَزدکم حباً و یُحببکم إلی خلقه»؛ خدا می‌فرماید ای حاملان قرآن به واسطه‌ی بزرگ شمردن کتاب خدا محبوب خدا شوید تا دوستی شما را زیاد کند و شما را محبوب خلق خود نماید.(3)

معاد بن جبل می‌گوید: کنّا مع رسول الله (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) فی سفر فقلت یا رسول الله: حدّثنا بما لنا فیه نفع. فقال: «إن أردتم عیشَ السّعداء و موتَ الشهداء‌و النّجاةُ یومَ الحشر و الظّلَ یومُ الحرور و الهُدی یوم الضلالة فادرسوا القرآن فإنّه کلامُ الرّحمن و حرزٌ من الشیطان و رجحانٌ فی المیزان ؛ در سفری همراه پیامبر (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) بودیم. به آن حضرت عرض کردم برای ما سخن سودمندی بگویید. آن حضرت فرمودند: اگر زندگی سعادتمندانه، مرگ شهیدانه، نجات روز حشر، سایة روز سوزندگی (قیامت) و هدایت روز گمراهی می‌طلبید، به درس قرآن بپردازید که آن، سخن خدای رحمان و سپری در برابر شیطان و مایة سنگینی کفّة عمل در میزان عدل است.(4)

حضرت امیر المؤمنین (علیه السّلام) نیز دربارة ‌قرآن می‌فرماید: هر کس قرآن را در پیش روی خود قرار داد، «جلودار» او به سوی بهشت خواهد بود و هر کس آن را به پشت سر افکند، «کشاننده‌ی» او به سوی دوزخ خواهد بود: «من جعله أمامه، قاده إلی الجنّة و من جعله خلفه، ساقه إلی النار»(5) ؛ ابوذر (رضوان الله تعالی علیه) از رسول اکرم (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) درخواست نصیحت کرد. آن حضرت فرمودند: تو را به تقوای الهی که سرآمد همه امور است سفارش می‌کنم. ابوذر گفت: بیش از این مرا نصیحت کنید. آن حضرت فرمودند: بر تو باد به تلاوت قرآن و کثرت یاد خدا؛ زیرا تلاوت قرآن، عامل یاد تو در ملکوت و مایة نورانی شدن تو در زمین است: «أوصیک بتقوی الله فإنّه رأس الأمر کلّه». قلت: زدنی. قال: «علیک بتلاوة القرآن و ذکر الله کثیراً فإنّه ذکر لک فی السماء و نور لک فی الأرض» (6)

قرآن که خود ذکر خداست و یکی از لقب‌های آن نیز «ذکر» است پیروان خود را در ملکوت بلند آوازه و در زمین نورانی می‌کند.

پیامبر اکرم (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) می‌فرماید: «القرآن غنی لا غنی دونه و لا فقر بعده»؛ قرآن مایة توانگری است که جز در آن توانگری یافت نشود و هیچ فقری نیز پس از آن نیست.(7)

همچنین آن حضرت می‌فرماید: «من قرأ القرآن فرأی أنّ أحداً أعطی أفضل مما أعطی فقد حقّر ما عظّمه الله و عظّم ما حقّره الله»؛ کسی که قرآن تلاوت کند و آنگاه بپندارد بهرة دیگران از او بیشتر است، او آنچه را خدا بزرگ شمرده (قرآن) حقیر پنداشته و آنچه را خدا حقیر دانسته (دنیا) او بزرگ پنداشته است.(8)

نیز می‌فرماید: «لا ینبغی لحامل القرآن أن یظن أحداً أعطی أفضل مما أعطی لانه لو ملک الدنیا بأسرها لکان القرآن أفضل مما ملکه»؛ برای حاملان قرآن سزاوار نیست که بهرة دیگران را برتر از بهرة قرآنی بدانند؛ زیرا اگر آدمی مالک سراسر گیتی نیز باشد، قرآن بر هر چه دارد برتر است.(9)

قال امام زین العابدین علی بن الحسین (علیه السلام):« لَو مات مَنْ بَینَ المَشرِقِ وَالمَغْربِ لمَا استَوحَشتُ ، بَعْدَ أَن یَکونَ الْقُرآنَ مَعی»؛ اگر هرآن کس که بین مشرق و مغرب زمین است بمیرد هرگزنمی ترسم مادام که قرآن بامن است.(10)

قال رسول الله(صلّی الله علیه و آله و سلّم): خَیْرُکُم مَن تَعَلَّمَ الْقُرآنَ وَعَلَّمَهُ ؛ بهترین شما کسى است  که قرآن را آموخته و به دیگران تعلیم دهد. (11)                                                                                                                                                                   

قال الامام الکاظم (علیه السّلام):« من استکفی بآیة من القرآن من الشرق الی الغرب کفی اذا کان بیقینٍ» ؛ هر که به یک آیه قرآن اکتفا کند از شرق تا غرب عالم این آیه کفایت می کند او را اگر همراه با یقین باشد.(12)

قال علی بن ابیطالب (علیه السلام) :« فَتَجَلّی لَهُم سُبْحانَهُ فی کِتابِهِ مِنْ غَیْرِ اِنْ یَکُونُوا رَأوْهُ بِما أراهُم مِنْ قُدْرَتِهِ» ؛ خداوند پاک و منزه خود را در کتاب خویش- بدون اینکه وی را ببینند به وسیله آیاتی از قدرتش - ارائه داده .(13)

پی نوشت ها:

1. حکمت نامه پیامبر اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم): ج 5، ص 182، ح 3297

2و3. جامع احادیث الشیعه، ج 15، ص 7

 4. همان ص 9 ؛ 5. بحار، ج 89، ص 17

 6. جامع أحادیث الشیعه، ج 15، 19

 7. همان، ص 7

 8. همان، ص 16

 9. مستدرک الوسایل، ج 4، ص 237

10.  اصول کافی : ج2 ، ص440

 11. بحارالانوار ج 92،ص 18

 12. الکافی، ج 2، ص 623

 13. نهج البلاغه، خ 147

عظمت قرآن در کلام امام خمینی (رحمه الله علیه) :

عظمت قرآن در کلام امام خمینی (رحمه الله علیه) :

* یاد روزى که در ایام جوانى کتاب «فصوص الحکم» و دیگر کتب عرفانى را که بزرگان مشایخ ارباب عرفان به یادگار گذاشته‏اند در خدمت بعض از مشایخ اهل عرفان - رضوان اللَّه علیه- استفاده نمودم و اکنون که در این سنّ کهولت و از پاى درآمدگى دختر عزیزم (فاطى) خانم فاطمه طباطبائى از این بی بضاعت خواستند چیزى بنویسم باید بگویم که کتب مذکور با همه قدر و منزلتى که دارند و کمکهاى بسیار ارزنده‏اى به معرفت قرآن کریم- سرچشمه فیّاض معرفة اللَّه و کتب ادعیه ائمه معصومین، صلوات اللَّه و سلامه علیهم اجمعین، که آنها را حقّاً قرآن صاعد باید خواند و احادیث آن بزرگواران- مى‏کنند، حلاوت و لطافت و جامعیت اسرار کتاب الهى را ندارند .

فى المثل سوره مبارکه حمد مشتمل جمیع اسرار معارف الهیه است که تحمل آن از عهده این نویسنده دست و پا بسته خارج است، همین قدر بدان‏اى دختر عزیزم که در بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ معارف و اسرار غیرقابل تحمل براى ما است و اگر عارف صاحب سرى در الْحَمْدُ لِلَّهِ با قدم صاحب ولایت غور کند مى‏یابد که در عالم هستى غیر از اللَّه چیزى و کسى نیست که اگر بود حمد مختصّ به ذات الوهى نبود (تو خود حدیث مفصّل بخوان از این مجمل) پس باید قلمها بشکنند اگر گمان شود وراى او هستند ..

 یکشنبه 25 دى 1367

* قرآن کریم سعادت همة بشر را بیمه کرده است. «قرآن کریم»  هر کس در زیر بیرق او واقع بشود در دنیا و آخرت سعید است. انسان همه چیز است و باید همة احتیاجاتش را قرآن تأمین بکند. انسان یک اعجوبه‌ای است که همة عالم است؛ و قرآن یک اعجوبه‌ای است که ادارة انسان را به همة اقشار می‌کند.                       

* هیچ‌جا بهتر از قرآن نیست. هیچ مکتبی بالاتر از قرآن نیست. این قرآن است که هدایت می‌کند ما را به مقاصد عالیه‌ای که در باطن ذاتمان توجه به او هست و خودمان نمی‌دانیم.

* اگر قرآن نبود ، باب معرفت الله بسته بود إلی الابَد.

* از انس با قرآن کریم ، این صحیفه الهی و کتاب هدایت ، غفلت نورزند ؛ که مسلمانان هر چه دارند و خواهند داشت در طول تاریخ (گذشته و آینده) ، ازبرکات سر شار این کتاب مقدس است.

* تدریس قرآن - در هر رشته ای از آن- را محطّ نظر به مقصد اعلای خود قرار دهید.

* قرآن کریم که به همه ما و به همه بشر حق دارد ، سزاوار است که ما در راه او فداکاری کنیم.

* مشکل بزرگ مسلمین این است که قرآن کریم را کنار گذاشته اند ، و تحت لوای دیگران درآمده اند.

* هر چه در راه خدا بدهیم ، و هر چه در راه قرآن بدهیم فخر ماست ، افتخارماست ، راه حق است.

* قرآن کریم پناه همه ماست .

عظمت قرآن در کلام مقام معظم رهبری

عظمت قرآن در کلام مقام معظم رهبری امام خامنه ای:

* عزیزان من! بدانید که امروز دنیاى اسلام محتاج قرآن است.

* در این فـضای آلوده مـادیات، شایسته است در دریای بی کـران معنویت قـرآن کریم شنا کرد، تا از پلیدیهای دنیا پاک شد و این، عزیزان من قرآن نور است، حقیقتاً دل و روح را روشن می‌کند. اگر با قرآن انس پیدا کنید می‌بینید که دل و جان شما نورانی می‌شود، بسیاری از ظلمات و ابهامات از قلب انسان و روح انسان به برکت قرآن زدوده می‌شود.

* ما هرچه ضعف و ذلّت و عقب‏افتادگى در دنیاى اسلام مشاهده مى‏کنیم، ناشى از دورى از قرآن است.

* مشکل بزرگ مسلمانان دنیا دورى از قرآن است؛ علاج هم برگشت به قرآن است‏ .

* قرآن، انسان را به بهترین راه، بهترین کار، بهترین نظام، بهترین شیوه، بهترین اخلاق و بهترین روشهاى عمل فرد و جامعه هدایت مى‏کند.

* آنچه امروز آماج حمله‏ى نظام استکبار جهانى است، اصل اسلام عزیز و قرآن مجید است‏ .

* در باره‏ى قرآن هرچه تلاش کنید، زیادى نیست‏ .

* واقعیت تلخ این است که قرآن هنوز در جامعه‏ى ما، یک امر عمومى نشده است. همه به قرآن عشق مى‏ورزند و احترام مى‏کنند؛ اما عده‏ى کمى همواره آن را تلاوت و عده‏ى کمترى در آن تدبر مى‏کنند.

عظمت قرآن در سخنان آیت الله بهجت (ره):

عظمت قرآن در سخنان آیت الله بهجت (ره):

* اگر کتابی بود که عکس اشیا را نشان می داد ، آن کتاب همین قرآن است که بهشت و جهنم را نشان می دهد.

* خدا می داند قرآن برای اهل ایمان ـ مخصوصاً اگر اهل علم باشند ـ چه معجزه ها و کراماتی دارد و چه چیزهایی از آن خواهند دید!

* اگر قرآن را به صورت واقعی اش ببینیم ،آن گاه معلوم می شود که دست از ترنج می شناسیم یا نه!

* برنامه ی قرآن ، آخرین برنامه ی انسان سازی است که در اختیار ما گذاشته شده است ، ولی ما از آن قدردانی نمی کنیم!

* اگر به قرآن عمل می کردیم ، دیگران را به اسلام و قرآن جذب می نمودیم ؛ زیرا قرآن ، جامع کمالات همه ی انبیای اولوالعزم (علیهم السّلام) است.

* اگر درست به قرآن عمل می کردیم ، با عمل خود دیگران را جذب می کردیم ؛ زیرا مردم غالباً ـ به جز عده ی معدود ـ خواهان و طالب نور هستند .

* قرآن ، انسان را به غایت کمال انسانی می رساند . ما قدردان قرآن و عدیل آن :اهل بیت (علیهم السّلام) نیستیم .

* اگر از قرآن استفاده نمی کنیم ، برای آن است که یقین ما ضعیف است .

* به هیچ امت و ملتی چنین قرآنی داده نشده که این همه خواص و آثار داشته باشد !نعمت به این بزرگی به ما داده شده

* جای تعجب است که به شخصیت ها و سخنان آنها اهمیت داده می شود و سخنرانی هایشان ضبط می شود ، اما قرآن که در دست ما است ، این طور نزد ما ارزش ندارد !همه می دانیم که درباره ی قرآن ، مقصریم!

* کسی که این مطلب را که : قرآن ، تبیان کل شیء [ بیانگر همه چیز ] است دنبال کند ، عجایب و غرایب می بیند!

عظمت قرآن در کلام دانشمندان غیر مسلمان :

عظمت قرآن در کلام دانشمندان و اندیشمندان غیر مسلمان :

حقّانیّت قرآن کریم که با براهین یقین‌بخش ثابت گردیده و شکوه و عظمت آن نیز با آن همه آثار و علایم روشن شده است، به شهادت دیگران نیازى ندارد، امّا حالت فیلسوفان و دانشمندانى که شدّت تشعشع آفتاب قرآن چشمان حیرت زده آنان را آن‌چنان خیره کرده که دوست و دشمن و سود و زیان را از هم نمی‌شناسند و بی‌اختیار و با اضطرار انگشت شهادت را به سوى اشعه قرآن دراز کرده و بر شکوه و عظمت آن و حتى بر حقانیّت آن گواهى می‌دهند، راستى منظره‌اى است دیدنى و خبرى است شنیدنى به همین منظور برخى از آن مطالب فراوانى را که گفته‌اند در این‌جا برای نمونه ذکر می‌شود:

* فرانسوا مارى ولتر (فیلسوف نام‌دار و نویسنده بزرگ فرانسوى): «من یقین دارم که قرآن و انجیل را اگر به یک فرد غیر متدیّن ارائه دهند او حتماً اوّلى را خواهد گزید؛ زیرا که کتاب محمّد در ظاهر افکارى را تعلیم می‌دهد که به اندازه کافى بر مبانى عقلى منطبق است شاید، هرگز قانونى کامل‌تر از قوانین قرآن درباره طلاق وضع نشده باشد».

* لئون تولستوى (فیلسوف و نویسنده مشهور روسى): «هر کس بخواهد سادگى و بی‌پیرایه بودن اسلام را دریابد، باید قرآن را مطالعه کند. در آن‌جا قوانین و تعلیماتى بر مبناى حقایق روشن و آشکار، صادر و احکام آسان و ساده براى عموم بیان شده است. در این کتاب، آیات فراوانى است که به خوبى بر مقام عالى دین اسلام و پاکى روح ‏آورنده آن گواهى می‌دهد!».

* ادوارد مونته (مترجم قرآن به زبان فرانسوى و استاد دانشگاه ژنو): «قرآن براى ما مسیحیان، کتابى فوق العاده سودمند است ... مطالب قرآن مقارن با اصول و قواعد معقول و توأم با تعبیرات خوش‌آیند و شگفت‌انگیز است. اصول فلسفه روحانى را به‏ زبان دینى در آن خواهید یافت [کتابى است‏] به غایت ملیح و بدیع و جالب، مانند مروارید. مسائل دینى را چنان مشروح و مدلل بیان کرده که حقاً این‌گونه بیان در عهد ظهور پیامبر عرب، حیرت‌آور است!». دکتر مارکس (اندیشور انگلیسى): «قرآن، شامل تمامى پیام‌هاى خدایى است که در تمام کتب مقدسه، عموماً براى جمیع ملل آمده ... و چاره‌اى جز این اعتراف ندارم که این کتاب محکم، بسیارى از اشتباهات بشر را تصحیح کرد».

* فیلیپ.ک.حتی، دانشمند معاصر و استاد دانشگاه پرینستون آمریکا که دربارة تاریخ عرب تحقیقات ارزنده ای کرده و چندین کتاب در این زمینه نگاشته است، در یکی از کتب خود به نام تاریخ عرب می نویسد: قرآن از تمام معجزات، بزرگتر است و اگر سراسر اهل عالم جمع شوند، بی تردید از آوردن مثل آن عاجز خواهند ماند.

* هربرت جرج ونو، نویسندة انگلیسی، وقتی یکی از مجله های اروپا عقیده و رأی او را دربارة بزرگترین کتابی که از آغاز تاریخ بشر تاکنون بیشتر از سایر کتب در دنیا تأثیر گذارد و مهمتر از همه به شمار آمده است، پرسید او در جواب نام چند کتاب را برد و در پایان آن چنین نگاشت: اما کتاب چهارم که مهمترین کتاب دنیاست قرآن است، زیرا تأثیری که این کتاب آسمانی در دنیا بر جای نهاده نظیر آن را هیچ کتابی نداشته است.

* گوته شاعر و نویسنده بزرگ آلمانی که در زمینة اسلام و قرآن کریم و مضامین آن مطالعاتی داشته است، می گوید: ما اول، از قرآن رویگردان بودیم، ولی طولی نکشید که این کتاب توجه ما را به خود جلب نمود و به حیرت درآورد و بالاخره مجبور شدیم اصول و قواعد آن را بزرگ بشماریم و در مطابقت الفاظ با معانی بکوشیم. مرام و مقصد این کتاب بی اندازه قوی و محکم و مبانی آن بلند است و از این نظر ما را بیشتر به اهمیت و علو مقام خود جذب می نماید. با این وصف به زودی بزرگترین تأثیر خود را در تمام جهان نموده، نتیجة مهمی از خود به جا خواهد گذاشت و باز می گوید: به زودی این کتاب توصیف ناپذیر (قرآن)، عالم را به خود جلب نموده و تأثیر عمیقی در دانش جهان نهد و در نتیجه جهانمدار گردد.

* بانو واگلیری، خاورشناس، دانشمند ایتالیایی و پرفسور ادبیات عرب و استاد تاریخ تمدن اسلام در دانشگاه ناپل ایتالیا که فعالیت ها و تحقیقات فراوانی در زمینه دین مبین اسلام و مفاهیم و مضامین قرآن کریم داشته است، می گوید: با اینکه قرآن در سراسر جهان اسلام بارها خوانده می شود، خواندن آن با این همه تکرار در پیروانش ایجاد خستگی نمی کند بلکه به عکس در ضمن خواندن مکرر هر روز عزیزتر می شود. در خواندن یا شنیدن قرآن در ذهن خواننده یا شنونده حس تعظیم و تکریم برمی انگیزد. متن قرآن در طول اعصار و قرون تاریخ نزول آن تا امروز به همان صورت باقی مانده و تا وقتی که خدا بخواهد و تا جهان ادامه داشته باشد باقی خواهد ماند.

ایشان در جای دیگر می گوید: در این کتاب(قرآن) گنجینه هایی از دانش را می بینیم که مافوق استعداد و ظرفیت باهوش ترین اشخاص و بزرگترین فیلسوفان و قوی ترین رجال سیاسی است.

اعجاز قرآن

 آلوارو ماچوردوم کومینز، شاعر، نویسنده، روزنامه نگار و محقق اسپانیایی می گوید:

عده ای از من خواستند بعضی از سوره های قرآن را برایشان ترجمه کنم، من هم سوره کوتاهی را انتخاب نمودم سوره توحید را که از یگانگی خداوند می گوید. این سوره و موسیقی آن آنچنان زیبا بود که برای من شاعر بسیار مهم بود. همچنین سوره فاتحة الکتاب را که درباره جهانی بودن خداوند است ترجمه کردم. به این ترتیب بود که جهانی بودن و یگانگی خداوند مرا به این نتیجه رساند که این دین مردمی ترین و منطقی ترین دین برای از بین بردن ناآرامی ها و مشکلات امروزی است.

محمدی اهوازی، مصطفی، چهل داستان از عظمت قرآن کریم، ص ۱۲۰

قرآن و اقتصاد

قرآن و اقتصاد زندگی

 منبع : حوزه نت

 پدید آورنده : حمید عابدی

 هر کدام از ما تا به حال، بارها و بارها این جمله را شنیده ایم که قرآن، آخرین و کامل ترین برنامه زندگی، از سوی خدا برای ما انسان هاست که به تمام مسائل زندگی ما توجّه داشته و حتّی از جزئی ترین آنها هم غافل نبوده است؛ امّا واقعاً تا به حال، چه قدر به این گفته ایمان داشته ایم و چه قدر سعی کرده ایم که مسائل زندگی خودمان را با استفاده از ایات و راهنمایی های قرآن به سرانجام برسانیم؟

اصول حاکم بر اقتصاد جامعه و بررسی روابط اقتصادی شهروندان در عرصه کار و تلاش روزانه، از جمله مسائلی است که می توان آنها را در لا به لای ایات قرآن پی گیری نمود و با استفاده از راهنمایی ها و رهنمودهای قرآنی، به یک الگو یا دستور العمل ثابت، واقع گرا و بدون نقص در این زمینه دست یافت که بتواند راهگشای مشکلات فراوانی که در عصر حاضر، گریبانگیر بشر شده است، باشد و ما را به سوی جامعه آرمانی مورد نظر اسلام راهنمایی کند.

 مالکیت در جهان امروز

 مالکیت در جوامع مختلف، با توجّه به نوع نگرش و جهان بینی ای که در آنها حاکم است، اَشکال مختلفی به خود می گیرد. برای مثال، بسیاری از جوامع و دولت ها، مالکیت فردی را محترم می شمارند و اشخاص می توانند با توجّه به میزان دارایی و درآمد خود، به نسبت هزینه ای که می کنند، مالکیت های گوناگونی چون: مالکیت بر مؤسسه، شرکت، خانه، ماشین، زمین، اشیا و لوازم گران قیمت و زینتی و یا آثار ادبی و هنری را در انحصار خود درآورند. در بعضی دیگر از جوامع (مانند جوامع کمونیستی: چین، کره شمالی، کوبا، شوروی سابق)، ممکن است مالکیت فردی به کلّی مردود اعلام شود و مالکیت دولتی و همگانی، به رسمیت شناخته شود. در این حالت، هیچ کس، مالک هیچ چیز نخواهد بود و همه چیز عمومی است و به انحصار و مالکیت کسی در نخواهد آمد.

شکل دیگری از مالکیت نیز وجود دارد که عبارت است از: مالکیت معنوی، یعنی مالکیت بر پدیده های غیر مادّی، مانند: مالکیت انحصاری بر یک نام، یا یک نشانه مخصوص و یا حتّی مالکیت اختصاصی بر یک نوع شیوه تولید. این نوع مالکیت می تواند در قالب مالکیت خصوصی یا دولتی قرار گیرد.

 حال ببینیم که نوع مالکیتی را که اسلام برای جامعه اسلامی (دولت اسلامی و شهروندان)، تعیین نموده است، چیست؟

 مالکیت در اسلام

 مالکیت در اسلام، شکل ویژه ای دارد که نمونه آن را به ندرت می توان در مکاتب و جهان بینی های دیگر یافت. بر اساس آنچه در قرآن آمده، مالکیت در اسلام، دارای سلسله مراتبی به شرح زیر است:

 1 . مالکیت الهی: قرآن، مالکیت حقیقی در جهان را از آنِ خدا می داند و تأکید می کند که آنچه در اختیار انسان قرار دارد، از سوی خداوند به او بخشیده شده است و با اراده اوست که این مالکیت، ادامه پیدا می کند و یا از انسان گرفته می شود: «حاکمیت آسمان ها و زمین و آنچه در آنهاست، از آنِ خداست و او بر همه چیز تواناست».1

 2 . مالکیت اولیای الهی: خداوند، پس از این که خود را مالک همه چیز و همه کس معرّفی می کند، در درجه دوم، مالکیت را از آنِ فرستادگان ویژه و اولیای الهی ای که از سوی خود او برگزیده شده باشند، می داند و می فرماید: «پیامبر به مؤمنان، از خودشان، سزاوارتر است...».2

3 . مالکیت فردی: هر چند اسلام، مالکیت را در درجه اوّل و دوم در اختیار خدا و اولیای خدا می داند، امّا در نهایت، در جامعه اسلامی، مالکیت فردی را به رسمیت می شناسد و حتّی با وضع قوانین و مقرّرات بسیار دقیق و سختگیرانه، از حقوق مردم در برابر متجاوزان دفاع می کند: «ای کسانی که ایمان آورده اید! اموال یکدیگر را به ناحق مخورید، مگر آن که تجارتی از روی رضایت، میان شما انجام گیرد...».3 امّا مالکیتی را که خداوند به رسمیت می شناسد، مانند مالکیت خصوصی بی حدّ و مرز در نظام سرمایه داری امروز نیست که از یک سو، سبب شود گروهی با انباشت ثروت، روز به روز، بر اموال خود بیفزایند و از سوی دیگر، گروهی در فقر و فلاکت، دست و پا بزنند و برای تهیه ساده ترین نیازهای زندگی خود، دچار مشکل شوند. برای این منظور، خداوند، علاوه بر وضع قوانینی چون پرداخت خمس4، زکات5، صدقه6 و قرض الحسنه،7 به توزیع عادلانه ثروت و مبارزه با احتکار و مال اندوزی، توجّه بسیار نموده است: «... و همه کسانی را که طلا و نقره می اندوزند و در راه خدا هزینه نمی کنند، به عذابی دردناک بشارت ده».8

بر این اساس، صاحبان ثروت، حق ندارند در زمانی که جامعه، گرفتار فقر و محرومیت است و بازار مسلمانان، به گردش ثروت آنها نیاز دارد، ثروت و دارایی خود را که محصول تلاش افراد جامعه بوده است، از جریان اقتصاد، خارج کنند، حتّی اگر حقوق واجب آنها (خمس و زکات و...) را هم پرداخت کرده باشند.

 ثروت و دارایی از نظر قرآن

 ثروتمندان، هیچ گاه در قرآن، به واسطه میزان اموال و یا املاکشان مورد تشویق و یا نکوهش قرار نگرفته اند. در واقع، از نظر قرآن، میزان دارایی افراد، اصلاً مورد بحث نیست؛ بلکه این که چگونه از این دارایی که خدا نصیبشان کرده، استفاده می کنند، مورد توجّه است و توصیه های فراوانی در این زمینه نیز آمده است: «و در آنچه خداوند به تو ارزانی داشته، سرای آخرت را بجوی و سهم خود را از دنیا فراموش مکن و نیکی کن، همان گونه که خدا به تو نیکی کرده است ...».9

در حقیقت، آنچه برنامه های اقتصادی اسلام را از برنامه های مکاتب بشری شرق و غرب جدا می کند، این است که اسلام در نظر دارد فرصت های مادّی و بهره ها و مالکیت های انسانی را در خدمت اهداف عالی تر و ماندگاری چون: کرامت بخشیدن به انسان، رواج ارزش های اخلاقی در جامعه و... قرار دهد. از این رو، تمام امکانات مادّی و نعمت های الهی را که در خدمت انسان قرار گرفته اند، نه فقط وسیله ای برای رفاه و آسایش انسان، که وسیله ای برای امتحان او معرّفی می کند و می فرماید: «و بدانید که اموال و فرزندانتان، وسیله آزمایش اند، و پاداش بزرگ، در نزد خداست».10

با این حساب، خداوند، به طور واضح بیان می کند که دارایی و ثروت حقیقی، ایمان و عمل صالح است و می فرماید: «اموال و فرزندانتان چیزی نیست که شما را در نزد ما مقرّب گرداند، لکن کسانی که ایمان بیاورند و عملی شایسته انجام دهند، در برابر آنچه انجام داده اند، پاداششان دو برابر است و آنان در غرفه های بهشت، آسوده خاطرند».11

بهترین راه کسب روزی

 هر چند از دیدگاه قرآن، روزی همه موجودات از جانب خداوند، تضمین شده است: «هیچ جنبنده ای در روی زمین نیست، مگر آن که روزی او بر عهده خداست و [خداست که] جای و مکانش را می داند؛ زیرا همه، در کتاب مبین آمده است»12 و «بندگان خدا، روزی شان را فقط باید از خدا بخواهند»13، امّا در عین حال، تأکید می کند که خداوند، روز را برای کسب روزی قرار داده14 و بهترین راه کسب روزی را بر اساس کار و تلاش شخصی افراد می داند: «و این که برای انسان، جز آنچه تلاش کرده، چیزی نیست...»15 و از رشوه گیری16 و رباخواری و کسب درآمد از راه استثمار دیگران، به شدّت نهی می کند و می فرماید: «...خداوند، داد و ستد را حلال و ربا را حرام کرده است...».17

خداوند، گشایش مالی در زندگی انسان ها را در گرو تقوا می داند و می فرماید: «... و هر که از خدا پروا کند، خدا برای او در کارهایش راه نجاتی فراهم می کند و او را از راهی که گمان نمی برد، روزی می دهد»18 و در مقابل، بی ایمانی و رواج فساد و گناه در جامعه را سبب قطع برکات از جانب خداوند و نازل شدن بلاها بر آن جامعه می داند.19

 امام صادق (ع) می فرمایند: «خداوند، نان (روزی) را چنان قرار داد که جز با نیروی کار و مهارت و تلاش، به دست نیاید تا انسان، به کاری مشغول گردد و از پیامدهای بیکاری و گستاخی رفاه زدگی و بیهودگی بازماند».20 ایشان، همچنین فرموده است: «اگر هر چه مردم بدان نیاز داشتند، در اختیارشان قرار می گرفت، نه زندگی در کامشان گوارا بود و نه لذّتی از آن می بردند...».21

 دستور العمل های قرآنی برای داد و ستد

 قرآن برای تنظیم روابط اقتصادی در جامعه و برای این که کسب و کار و درآمد مسلمانان رونق گیرد، پیشنهادهایی را، هم برای فروشندگان و هم برای خریداران، ارائه می دهد. مثلاً به فروشندگان توصیه می کند که در هنگام معامله: «با ترازوی درست، وزن کنید»؛22 «پیمانه را تمام بپردازید و کم فروشی نکنید»؛ در معامله، امانتدار باشید و «امانت ها را به صاحبانش برگردانید»؛23 در داد و ستدها و برنامه های اقتصادی، اسناد معتبر و محکم تنظیم کنید؛24 اموالتان را به افراد نادان و غیر قابل اعتماد نسپارید25 و در هنگام معامله، قسم نخورید26 و به خریداران نیز سفارش می کند که: «کالاهای مردم را بی ارزش نکنید...»27 و... .

 حفظ اعتدال در زندگی

 یکی از تدابیر مهمّ اسلام برای تأمین زندگی شهروندان جامعه اسلامی و جلوگیری از فقر، ارائه الگوی مصرف صحیح به مسلمانان است: «و [بندگان راستین خدا] آنان اند که چون هزینه می کنند، اسراف نمی کنند و بُخل نمی ورزند؛ بلکه در میان این دو، راه اعتدال را پیش می گیرند».28

رعایت اعتدال در هزینه های زندگی، به قدری مهم است که رسول خدا(ص) می فرماید: «هیچ خرج کردنی در نزد خدا، محبوب تر از آن نیست که با میانه روی همراه باشد».29 قرآن نیز در این مورد می فرماید: «نه دست خویش را از روی بُخل به گردن ببند و نه به سخاوت، یکباره بگشای، که در هر دو حال، ملامت زده و حسرت خورده خواهی نشست».30

 بنا بر این، اگر مسلمانان به چنین برنامه کاملی که قرآن برای آنها در نظر گرفته است، به خوبی عمل کنند، نه تنها فقر از جامعه آنها رخت بر می بندد، بلکه در تمام زوایای زندگی خود (چه روحی و چه جسمی) به اعتدال می رسند: «آری، چنین است که شما را امّت میانه قرار دادیم تا بر مردمان، گواه باشید و پیامبر بر شما گواه باشد...».31

 

پی نوشت ها:

 1 . سوره مائده، ایه120.

 2 . سوره احزاب، ایه6.

 3 . سوره نساء، ایه 29.

 4 . ر.ک: سوره انفال، ایه 41.

 5 . ر.ک: سوره بقره، ایه110.

 6 . ر.ک: سوره طلاق، ایه7.

 7 . سوره بقره، ایه245.

 8 . سوره توبه، ایه34.

 9. سوره قصص، ایه 77.

 10 . سوره انفال، ایه 28.

 11 . سوره سبأ، ایه 37.

 12 . سوره هود، ایه6.

 13 . سوره عنکبوت، ایه17.

 14 . ر.ک: سوره نبأ، ایه11.

 15 . سوره نجم، ایه39.

 16 . ر.ک: سوره بقره، ایه188.

 17 . سوره بقره، ایه275.

18 . سوره طلاق، ایه2ـ3.

 19 . ر.ک: سوره روم، ایه41.

 20 . بحار الأنوار، ج3، ص87؛ الحیاة، ج3، ص249.

 21 . الحیاة ج5، ص292ـ293.

 22 . سوره شعراء، ایه182.

 23 . سوره نساء، ایه 58.

 24 . سوره بقره، ایه282.

 25 . سوره نساء، ایه5.

 26 . سوره قلم، ایه10.

 27 . سوره شعراء، ایه183.

 28 . سوره فرقان، ایه67.

 29 . میزان الحکمة، ج 10، ص4890.

 30 . سوره اسراء، ایه29.

 31 . سوره بقره، ایه 143.

 

 منابع:

 

 1. ایه های زندگی، حسین اسکندری، تهران: سروش، 1381.

 2. توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث، محمّد محمّدی ری شهری، قم: دار الحدیث.

 

 منابع مفید دیگر:

 

 1 . از فقیرآباد تا خیال آباد، اصغر هادوی کاشانی، قم: دار الحدیث، 1384.

 2. اسلام و مبارزه با فقر و گرسنگی، [امام] سید موسی صدر،؟؟

 3. اقتصاد در اسلام، مرتضی مطهری، تهران: صدرا؟؟؟

 4. اقتصاد ما، محمّدباقر صدر.

 

معنای ولایت در قرآن

ولایت در قرآن

معنای (ولایت)در این آیه شریفه چیست که می فرماید :« الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور» (بقره ۲۵۷) خداوند ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده اند آنان را از تاریکی ها به سوی نور بیرون می آورد.

یعنی اراده بنده اراده خدا،رضای او رضای خدا،وخشم او خشم خدا گردد و از خود هیچ اراده و اختیاری نداشته باشد.چنانچه خدای متعال در جای دیگر می فرماید :«الا ان اولیاء الله لا خوف علیهم ولا هم یحزنون» (یونس ۶۲) 

آگاه باشید که بر دوستان خدا نه بیمی است و نه اینکه اندوهگین می شوند.

این آیه شریفه (ولی) را در بنده به کار برده است زیرا ولایت مانند دوستی دو طرفه است ، پس ولایت خدا در اینجا یعنی اراده خدا اراده بنده و خوشنودی خدا خوشنودی بنده گردد.

 

مقصود از علم در قرآن

 مقصود از علم در قرآن چیست ؟

منظور خدا شناسی و معرفت است.

 علم یعنی فهم و درک و با عمل متفاوت است . 

شجره ملعونه در قرآن کریم

مقصود از شجره ی ملعونه در قرآن  که در آیه ۶۰ سوره اسراء ذکر شده چیست ؟

 

از سیاق آیات و روایات استفاده می شود که مراد (بنی امیه ) هستند.