جلسه پنجم
ادامه مخارج حروف
۴.حرف"ع"درحالیکه دهان حالت "لبخند" داردبا گردش هوادر وسط گلو حاصل میشود.
۵.حرف "غ" باگردش صدادار هوا در اول حلق(باتعبیر کودکانه شبیه گاز دادن موتور)ادامیگردد.
۶.حرف "و" در حالیکه دهان حالت "اُو" بخودگرفته وفوراحالت "لبخند"(استفال)بگیرد، بدست می آید.
ادامه دارد ...
جلسه چهارم
مخارج حروف :
حروف فارسی و عربی در اکثر موارد مثل هم تلفظ می شوند بجز موارد زیر:
1. حروف (ذ ، ث ، ظ) که حروف هم مخرجند (یعنی از یک محل اداء می شوند) . از اتصال سر زبان به لبه دندانهای بزرگ بالا حرف ( ذ ) حاصل می شود و حرف ( ث ) با دمیدن هوا در مخرج حرف ( ذ ) و حرف ( ظ ) با استعلاء[2] دادن به حرف ( ذ ) تلفظ می شود .
2. حروف ( د ، ت ، ط ) که حروف هم مخرجند با دمیدن هوا در مخرج ( د ) حرف ظریف ( ت ) و با استعلاء دادن به حرف ( د ) حرف ( ط ) تلفظ می شود.
3. حروف ( ز ، س ، ص ) که حروف هم مخرجند که حرف ز و س مانند فارسی و با استعلاء دادن به حرف (س ) حرف ( ص ) بدست می آید.
نکته مهم : در هنگام تمرین وجود استاد حضوری شدیدا احساس می شود .
بیانات امام خامنه ای در دیدار اساتید، قاریان و حافظان برتر شرکت کننده در سى‌ویکمین دوره‌ى مسابقات بین‌المللى قرآن کریم
بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین والصّلاة على نبیّه و آله الطّاهرین
به همه‌ى حضّار محترم، برادران و خواهران عزیز و بخصوص به میهمانان جمهورى اسلامى، اساتید محترم، قرّاء محترم، حفّاظ محترم که از کشورهاى اسلامىِ برادر تشریف آوردند، خوش آمد عرض میکنم. همچنین از فراهم‌آورندگان این مراسم پرشکوه و پرمعنا و پربرکت - چه مدیران اوقاف و مسئولان ذی‌ربط و چه برادران و اساتید و بزرگانى که در طول این چند روز مسابقات را به بهترین وجهى اداره کردند - تشکّر میکنم و امیدواریم ان‌شاءالله همه‌ى شماها به برکت قرآن مأجور باشید.
زبان ما قاصر است از شکر نعمتِ اقبال به قرآن در کشور؛ بنده هروقت در خبرها یا در تلویزیون مشاهده میکنم که جوانان ما در سراسر کشور به قرآن اقبال دارند، از ته دل خداى متعال را شکرگزارى میکنم. نعمت بزرگى است؛ ما این نعمت را و عظمت آن را درک میکنیم. در دورانى دیدیم که در کشور ما حفظ قرآن و تلاوت قرآن رونقى نداشت؛ در دوران رژیم طاغوت، علاقه‌مندان به قرآن همه‌جا بودند، امّا رونق و عمومیّت و شیوعِ اقبالِ به قرآن در کشور وجود نداشت. امروز که نگاه میکنیم، مى‌بینیم به برکت جمهورى اسلامى، جوانهاى ما، مردان ما، زنان ما، نوجوانان ما به قرآن علاقه و گرایش نشان میدهند؛ قرآن را فرامیگیرند، تلاوت قرآن را مى‌آزمایند، قرآن را حفظ میکنند. اینها البتّه هدفهاى برتر و نهایى نیست، هدف نهایى فهم قرآن و عمل به قرآن است؛ امّا اینها قدمهاى لازمِ ابتدایى است. اگر قرآن در جامعه رواج پیدا کند، رونق پیدا کند، حفظ قرآن رایج بشود، انس با قرآن در بین اقشار مختلف جامعه رواج پیدا بکند، جامعه براى عمل به قرآن نزدیک میشود؛ ما این را میخواهیم. قرآن نور است، قرآن هدایت است، قرآن بیان است، تبیان است؛ قرآن با انسان حرف میزند، با دل انسان حرف میزند، با باطن انسان حرف میزند. با قرآن باید مأنوس شد، به قرآن باید نزدیک شد، اوّلین بهره را دلِ آماده و مستعدّ انسان میبرد؛ اگر دیدید دلتان به قرآن نزدیک است، خدا را شکر کنید؛ اگر دیدید معارف قرآنى را به‌آسانى قبول میکنید و در دل میپذیرید و تحمّل میکنید، بدانید که خداى متعال اراده کرده است شما را هدایت کند؛ فَمَن یُرِدِ اللهُ اَن یَهدِیَهُ یَشرَح صَدرَهُ لِلاِسلمِ وَ مَن یُرِد اَن یُضِلَّهُ یَجعَل صَدرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَاَنَّما یَصَّعَّدُ فِى السَّماء.(۱) خاصیّت قرآن این است: اگر دل شما به قرآن نزدیک شد، اگر اُنس با قرآن پیدا کردید، بدانید خداى متعال اراده کرده شما را هدایت کند و این بزرگ‌ترین نعمت الهى است.
بقیه در ادامه
جلسه سوم
احکام لام جلاله الله (لام تشدید دار)
الله : حرف لام جزء حروف مستفله (دارای استفال) است ولی اگر قبل از الله حرکت بالا باشد لام جلاله با غلظت ویژه ای (تغلیظ) اداء می گردد.
نکته بسیار مهم : نوار قرآن را گوش کنید.
احکام حرف ( ر )
حرف ( ر ) با گرفتن حرکت پایین (یعنی کسره) مثل لهجه فارسی ( با ترقیق ) و با حرکت بالا (یعنی فتحه و ضمه ) پر حجم ( باتفخیم ) تلفظ می شود.
جلسه دوم
جدا از هفت حرفی که با دهان پر تلفظ می شود ـ منهای حرف ( ر ) که بعدا توضیح داده می شود ـ بقیه حروف در هنگام تلفظ دهان حالت باز شبیه خندیدن به خود می گیرد .
هفت حرف (خ ص ض ط ظ غ ق) را که گفته شد با دهان پر بخوانید حرف مستعلیه نامند که دارای صفت استعلاء[1] هستند و بقیه حروف الفبا را مستفله گویند که صفت استفال[2] دارند.
ختم قرآن از الآن ترجیحا با معنی می تواند ما را از شکایت نبی اکرم (صلی الله علبه وآله وسلم ) در روز حشر دور کند .[3] امام علی (علیه السلام) فرمودند : تلاوت را تا زمانی که لذت می برید ادامه دهید.
نکته مهم : در هنگام تمرین وجود استاد حضوری شدیدا احساس می شود .
در فاصله های معین گوش کردن نوار ترتیل با توجه دقیق به نکات تجویدی شوق را دو چندان می کند.
[1] استفال در لغت یعنی پایین آمدن و در تجوید در مقابل استعلاء قرار می گیرد بمعنی رقیق لطیف و نازک تلفظ نمودن حرف است و غیر از هفت حرف (ص ض ط ظ غ ق خ) سایر حروف استفال دارند.
[2] استعلاء در لغت بمعنی طلب برتری و بلندی و در تجوید یعنی درشت و پرحجم شدن حرف (تفخیم) که در اثر بالا رفتن ریشه زبان و گود شدن آن حاصل میشود.
[3] وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً (30)فرقان
تجوید به زبان ساده از : استاد و مبلغ بین المللی قرآن کریم استاد حاج سید ناصر رضوی
أَعُوُذ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ
بِسمِ اللهِ الرَّحمانِ الرَّحیمِ
أَللّهُمَّ نَوِّر قُلُوبَنا بِالقُرآن و زَیِّن أَخلاقَنا بِالقُرآن و فَرِّج هُمُومَنا بِالقُرآن و أَصلِح أُمُورَنا بالقرآن وَ اشفِ مَرضانا بِالقُرآن و سَلِّم مُسافِرینا بِالقُرآن و أَدِّ دُیُونَنا بِالقرآن و ارحَم لِمَوتانا سِیَّما الإِمام الخُمَینی بالقُرآن وَارزُقنا حَجَّ بَیتِکَ الحَرام بالقُرآن و ارزُقنا زِیارَتَ الحُسَینِ بالقُرآن و ارزقنا زِیارَتَ مَولانا إِمامِ المَهدِیِّ بالقُرآن أللّهُمَّ اجعِلِ القُرآن لَنا فِی الدُّنیا قَرِینا وفی القَبرِ مُونِساً و أَنِیساً و فِی القِیامَةِ شافِعاً و شَفِیعاً و فِی الجَنَّةِ رَفِیقاً و جَلِیساً وعَلَی الصِّراطِ نُوراً و دَلیلاً و مِنَ النَّارِ سِتراً و حِجاباً بِحَقِّ مُحَمَّدٍ و آلِهِ الأَطهارِ و صَلَّی اللهُ عَلَی مُحَمَّدٍ و آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطّاهِرِینَ آمینَ رَبَّ العالَمِینَ رَحِمَ اللهُ مَن یَقرَءُ الفاتِحَةَ مَعَ الصَّلَواتِ
جلسه اول
دستور خدا در قران : تا آنجا که میسر است قرآن بخوانید.(سوره مزمل آیه ۲۰)
و دستور دیگر: قرآن را با ترتیل بخوانید آن هم چه ترتیلی.(سوره مزمل آیه ۴)
در تفسیر ترتیل مولا علی (علیه السلام) فرمودند : ترتیل دانستن محلهای وقف و آغاز تلاوت و ادا کردن حق حروف است (فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ج 1، ص 71 )
حال برای اجرای حقّ حروف که همان اجرای مخارج و صفات حروف است ، باید لهجه عربی را در سه مرحله پی ریزی کنیم تا تجوید بر پایه صحیحی استوار گردد.
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: أَعْرِبُوا الْقُرْآنَ وَ الْتَمِسُوا غَرَائِبَهُ. قرآن را نیکو فصیح و بدون غلط بخوانید و عجایب آن را پی جویی کنید. (مجمع‌البیان- جلد۱)
1.تلفظ کسره به صورت إِی کوتاه
2.تلفظ ضمه به صورت أُو کوتاه
3.بخاطر سپردن هفت حرف (خ ص ض ط ظ غ ق) که وقتی حرکت بالا(فتحه و ضمه) می گیرند با دهان پر تلفظ می گردند.
دهان پر را با قرار دادن انگشت سبابه و شصت که بین دو فک واقع شود می توان تصور نمود.
4.نکته : با گوش دادن مکرر نوار ترتیل یا سی دی قرآنی و تمرین برنامه ریزی شده تجربه بیشتری بدست می آورید.
برای درک و یادگیری بهتر ، سوره حمد را بارها گوش داده و تمرین بفرمایید .
قرائت سوره حمد از استاد شحات به روش مجلسی (تحقیق)
دریافت
ادامه دارد...
درس دهم : نگاهی به احکام اذان و اقامه
کلام نور
رسول گرامی خدا (صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
کسیکه برای رضای خدا اذان می گوید ، ما دامیکه مشغول گفتن اذان است مانند شهیدی است که در خون خود می غلطد و هر تر و خشکی که صدای او را می شنود (جملات) او را تصدیق می کند و هنگامی که می میرد موجودات زمین متعرض جنازه او نمی شوند ...
مستدرک الوسایل جلد4 صفحه 22 حدیث 4078
درس نهم : احکام قرآنی بانوان
کلام نور
حضرت زهرا (سلام الله علیها) :
از زندگانی دنیای شما تنها سه چیز را دوست دارم:
تلاوت قرآن
نگاه کردن به چهره رسول خدا
و انفاق در راه خدا
درس هشتم : احکام محافل و جلسات آموزش قرآن کریم
کلام نور
قالَ رَسُولُ اللهِ(صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ):
اِذا قالَ المُعَلِّمُ لِلصَّبِیِّ ؛ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ، فَقالَ الصَّبِیُّ : بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ، کَتَبَ اللهُ بَرائَةٌ لِلصَّبِیِّ و بَرائَةٌ لِاَبَوَیْهِ و بَرائَةٌ لِلْمُعَلِّمِ .
حضرت رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ) می فرمایند:
هنگامی که معلّم به کودک می گوید بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ (و آنرا به کودک آموزش می دهد) و کودک (نیز یاد گرفته و) می گوید بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ خداوند یک امان نامه (از آتش دوزخ) به کودک و یک امان نامه به والدین او و یک امان نامه به معلّم می دهد.
قرآن در احادیث اسلامی ، اثر جعفر خوشنویس صفحه 67
مقدمه
محافل و مجالس قرآن کریم یکی از مقدس ترین اجتماعاتی است که توسط پیروان آئین الهی اسلام برگزار می گردد. افزون بر اینکه اسلام به حضور افراد در اجتماعات سیاسی و عبادی توجه خاصی داشته و پیروان خود را از گوشه گیری افراطی و عزلت گزینی منفی باز می دارد ، تقدس علم آموزی و آموزش محتوای غنی معارف قرآن کریم نیز قداست و اهمیت محافل قرآنی را دو چندان نموده است. در روایات بیشماری از حضرات معصومین(علیهم السلام) از مقام طالبان دانش و معلمان به ویژه آموزگاران قرآن کریم تمجید شده است. در این درس به پاره ای از احکام مربوط به برگزاری جلسات قرآن کریم ، ارتباطات بانوان و آقایان در مجالس قرآنی و برخی از احکام در این باره اشاره می شود.
کلام نور
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم)می فرمایند:
هیچ جمعی در یکی از خانه‌های خدا جمع نمی‌شوند و به تلاوت و مذاکره آیات کتاب خدا نمی‌پردازند مگر آنکه (از جانب خدا) آرامش بر آنها نازل شده و رحمت خدا آنها را فرا گرفته و فرشته‌ها آنها را احاطه می‌نمایند. کنز العمّال حدیث 2320
*مقدمه
قرآن زیباترین و حکیمانه ترین سخن است و همانگونه که زیباترین و ارزشمندترین گوهرهای خلقت همواره در قالبی زیبا و چشم نواز نگهداری و ارائه می گردند ، شایسته است تلاوت آیات قرآن کریم نیز به بهترین نحو و در زیباترین قالب باشد. از طرف دیگر قرآن کریم به زبان عربی نازل شده و برای تلاوت زیبا و دلنواز آن باید با قواعد زبان عربی آشنا شد چرا که آشنایی با قواعد زبان عربی و قواعد تجوید زمینه مناسبی را برای تلاوت زیباتر قرآن کریم فراهم می آورد. آشنایی با این اصول و کوشش برای آموختن لحن عربی و ارائه تلاوتی موزون ، موجب ایجاد جذابیت برای شنوندگان و انگیزه بیشتر برای تلاوت قرآن کریم خواهد شد.
امام صادق (علیه السلام) درباره جد بزرگوارشان حضرت امام سجاد (علیه السلام) می فرمایند: علی بن الحسین (علیه السلام) در میان مردم زیباترین صدا را هنگام تلاوت قرآن داشتند بگونه ایکه سقّاها (که برای بردن آب) از کنار منزل ایشان عبور می کردند ، می ایستادند و به تلاوت ایشان گوش می سپردند و به نقل از امام هادی (علیه السلام) گاهی افراد از صوت زیبای ایشان بی هوش می شدند[1].
در این درس به ادامه احکام مربوط به قرائت قرآن کریم در نماز و برخی از احکام تجوید از دیدگاه فقهای عظام می پردازیم.
تلاوت استاد پیشکسوت،مبلغ و قاری بین المللی قرآن کریم استاد حاج سیدناصر رضوی (استاد عزیز و بزرگوارم) ، سوره ی مبارکه ی نحل آیات 120-122 و سوره ی مبارکه حمد
(در محضر امام خامنه ای در سال 1371)
زمان : 06:12
برای دریافت روی کلمه دانلود کلیک کنید
تلنگر
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم – بسم الله الرحمان الرحیم
«وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً»[1]
و پیامبر صلّی اللّه علیه و آله عرضه داشت: «پروردگارا!همانا قوم من قرآن را رها کردند.
کلام نور
إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِی وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکْرِی
همانا منم خدای یکتا که هیچ خدایی جز من نیست ، پس مرا عبادت کن و نماز را برای یاد کردن من بر پا دار.
سوره مبارکه طه آیه 14
*مقدمه
تلاوت قرآن عملی بسیار پسندیده و مورد تأکید اولیاء دین است و هر فرد بسته به معرفت و شناخت خود از این کتاب حیات بخش ، با برنامه ریزی و اختصاص زمان مناسب به تلاوت آیات آن می پردازد ولی در هر صورت قرائت قرآن ، بخشی از چارچوب نماز را تشکیل می دهد. بعبارت دیگر ، هر فرد معتقد و دین باور در کنار برنامه روزانه خود برای تلاوت آیات قرآن کریم که به دلخواه خود تنظیم و اجرا می نماید ، هر روز ملزم است حداقل یکصد آیه از قرآن کریم را در نماز تلاوت کند[1]و این خود باعث توجه بیشتر مسلمانان به قرآن کریم می شود. امام رضا (علیه السّلام) در حدیثی می فرمایند:«مردم به قرائت (قرآن) در نماز امر شده اند تا مبادا قرآن مهجور و ضایع گردد و از(بی توجهی) محفوظ گردیده و مد نظر قرار گیرد و از بین نرفته و از خاطره ها محو نشود و بخاطر این (نماز) با سوره حمد و نه سُوَر دیگر آغاز می گردد چرا که هر آنچه از خوبی و حکمت در قرآن و هر کلام دیگری جمع شده باشد ، به اندازه (محتوای) سوره حمد نمی شود...»[2]هر چند خواندن قرآن، فی نفسه، عملی مستحب است، اما فراگیری قرائتِ صحیح سوره هایی که باید در نماز خوانده شود بر هر مسلمانی واجب است.
از این رو در این درس به گوشه ای از احکام قرائت در نماز اشاره خواهیم کرد. لازم به ذکر است از آنجایی که تمام اذکار نماز باید به صورت صحیح خوانده شود، خوانندۀ گرامی نباید تصور کند، خواندن صحیح حمد و سوره برای بجای آوردن یک نماز صحیح کافی است ، بلکه لازم است با مراجعه به کتابهای احکام و استفاده از تجربیات مربیان و اساتید محترم قرآن کریم، قرائت صحیح اذکار مختلف نماز مانند رکوع، سجده، تشهد و ... را فرا گرفت.
درس پنجم : مقدمات قرائت (نیت و یادگیری)
کلام نور
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
بر شما باد به قرآن اهمیت داده و آنرا بیاموزید. گروهی از مردم هستند قرآن را فرا می گیرند تا مردم بگویند فلانی قاری قرآن است و گروهی نیز آنرا می آموزند صرفاً برای صوت تا بگویند فلانی خوش صدا هست. در این آموزش خیری نیست. برخی از مردم هم قرآن را می آموزند و شب و روز (به تلاوت و عمل) به آن قیام می کنند و برای آنها اهمیتی ندارد که کسی از آن با خبر باشد یا نباشد.
اصول کافی جلد 4 صفحه 420 حدیث 6
*مقدمه
در نظام ارزشی اسلام، نیّت رکن اساسی و زیر بنای اعمال عبادی است و در واقع شکل گیری چارچوب عبادت و پذیرفته شدن آن بستگی کامل به قصد و نیّتی دارد که فرد را به سوی انجام عمل فرا می خواند.
قرائت قرآن کریم نیز که جزو با فضیلت ترین عبادات است، باید همواره با نیّتی که جلب رضای الهی و کسب هدایت از محضر قرآن و سایر اهداف متعالی درآن باشد، همراه گردد. از اینرو ائمۀ معصومین(علیهم السلام) که ساکنان اصیل خانۀ وحی هستند، داشتن نیّت صحیح را شرط بهره برداری از انوار قرآن دانسته و قاریانی را که به قصد خودنمایی و یا با انگیزه رسیدن به بهرۀ بی ارزش دنیایی به تلاوت قرآن می پردازند به شدت مذمّت نموده اند.
در این درس به برخی از احکامِ مربوط به نیّت درقرائت قرآن و پس ازآن به احکامِ یادگیری قرائت صحیح در نماز پرداخته می شود.
درس چهارم : سوره‌های عزائم و سجده واجب قرآنی
کلام نور :
تنها کسانی به آیات ما می گروند که چون (آیات قرآن) را به ایشان یادآوری کنند ، به حال سجده می افتند و به ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند و تکبر نمی ورزندôاز بسترهای خواب (برای عبادت شب) پهلو تهی می کنند و پروردگارشان را با خوف و رجا می خوانند و از آنچه روزیشان کرده ایم انفاق میکنندôپس هیچ کس نمی داند چه چیزی هایی که موجب روشنی چشم است به پاداش آنچه انجام می دانند برایشان نهفته شده است
ترجمه آیات 15(آیه سجده) ، 16 و 17 از سوره مبارکه سجده
مقدمه :
سجده حالتی است که نشانگر کمال کرنش و نهایت احترام بنده نسبت به فرمان پروردگار خویش است، قرآن کریم درجای جای آیات از سجدۀ تمام موجودات در مقابل خداوند متعال پرده برمی دارد؛«آیانمی بینی هرآنکس که در آسمان و زمین است برای خداوند سجده می کند،همچنین خورشید و ماه و ستارگان و کوهها و جنبندگان ولی بسیاری از مردم نیز مستحق عذاب هستند…»[1]و در آیات زیادی نیز از سرپیچی و سجده نکردن ابلیس به مذمت یاد می کند. ازاین رو بندگان مؤمن و خردمند خدا نیز آنگاه که هنگام تلاوت آیات قرآن از اوج محتوای آیات و عظمت این پیام الهی متأثر می شوند، به سجده می افتند.[2]دراین درس به برخی از احکام مربوط به«قرائت سوره های عزائم» و«چگونگی سجدۀواجب قرآنی» اشاره می شود.
درس چهارم : سوره‌های عزائم و سجده واجب قرآنی
کلام نور :
تنها کسانی به آیات ما می گروند که چون (آیات قرآن) را به ایشان یادآوری کنند ، به حال سجده می افتند و به ستایش پروردگارشان تسبیح می گویند و تکبر نمی ورزندôاز بسترهای خواب (برای عبادت شب) پهلو تهی می کنند و پروردگارشان را با خوف و رجا می خوانند و از آنچه روزیشان کرده ایم انفاق میکنندôپس هیچ کس نمی داند چه چیزی هایی که موجب روشنی چشم است به پاداش آنچه انجام می دانند برایشان نهفته شده است
ترجمه آیات 15(آیه سجده) ، 16 و 17 از سوره مبارکه سجده
مقدمه :
سجده حالتی است که نشانگر کمال کرنش و نهایت احترام بنده نسبت به فرمان پروردگار خویش است، قرآن کریم درجای جای آیات از سجدۀ تمام موجودات در مقابل خداوند متعال پرده برمی دارد؛«آیانمی بینی هرآنکس که در آسمان و زمین است برای خداوند سجده می کند،همچنین خورشید و ماه و ستارگان و کوهها و جنبندگان ولی بسیاری از مردم نیز مستحق عذاب هستند…»[1]و در آیات زیادی نیز از سرپیچی و سجده نکردن ابلیس به مذمت یاد می کند. ازاین رو بندگان مؤمن و خردمند خدا نیز آنگاه که هنگام تلاوت آیات قرآن از اوج محتوای آیات و عظمت این پیام الهی متأثر می شوند، به سجده می افتند.[2]دراین درس به برخی از احکام مربوط به«قرائت سوره های عزائم» و«چگونگی سجدۀواجب قرآنی» اشاره می شود.
درس سوم : رعایت احترام قرآن کریم
کلام نور
لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآَنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ
اگر این قرآن را بر کوهی نازل می کردیم ، بی شک آنرا از بیم خدا خاکسار و متلاشی می دیدی ، و این مثل ها را برای مردم می زنیم، باشد که فکر کنند.
سوره حشر آیه 21
مقدمه
قرآن ، این کتاب عظیم ، وارث معارف بلندی است که خداوند مهربان ، بوسیلۀ کتب آسمانی برای هدایت بشر بر پیامبران خود نازل نموده است و در عین حال بر تمامی آنها برتری دارد« وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَمُهَیْمِنًا عَلَیْهِ »[1] (ما این کتاب (قرآن) را به راستی و حق بر تو نازل کردیم در حالی که مصدق و نگهبان و حاکم بر کتاب های پیش از خود است.)
قرآن برترین پیام الهی است که در دست بشریت قرارگرفته ونسخه ایست که تا قیامت هدایت بندگان خدا را برعهده دارد.تکریم قرآن و احترام به آن ، احترام به خداوند و کلمات او و کرنش در مقابل فرامین اوست.گرچه احترام حقیقی به قرآن کریم هنگامی محقق می شود که بنده رهنمودهای آنرا نصب العین و فرامین خداوند را در ابعاد مختلف زندگی مورد توجه قرار دهد ولی باید در نظر داشت اولین گام برای نیل به این مهم ، رعایت احترام ظاهری قرآن است ، از این رو ادای احترام نسبت به مقام قرآن همواره مورد توصیۀ معصومین(ع) و پیروان واقعی ایشان بوده و همواره مسلمانان نهایت احترام را برای کتاب خدا بذل می نمودند.
احکام
1) نجس کردن خط و اوراق قرآن،از روی عمد حرام است و اگر نجس شد باید فوراً آنرا آب کشید.[2]
کلام نور
هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ * هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى...
اوست خدائی که جز او خدائی نیست ، پادشاه پاک بی عیب ایمنی بخش مسلّط توانمند چیره درخور کبریا و بزرگی ؛ منزّه است خدا از آنچه شریک او میسازند.*اوست خدای آفریننده هستی بخش صورت نگار ، بهترین نامها از آن اوست ...
سوره حشر آیات 23 الی 24
*مقدمه
خداوند، خالق یکتا و بی همتای هستی، مناجات با او ، محبوب قلوب عارفان و یاد او ، شیرین ترین اذکار برای بندگان و همانگونه که عظمت وجود او برتر است از هرچه که تصور می شود ؛ نام او نیز نیکوترین و برترین نامهاست. نگاهی به احادیث اهل بیت (علیهم السّلام) به ویژه مناجات و ادعیه های ایشان به خوبی کمال خشوع و احترام و کرنش این واصلان به قله عرفان حقیقی و غواصان اقیانوس ژرف معرفت را در برابر اسماء الهی و صفات زیبای خداوندی را نشان می دهد.
از این رو بر همگان لازم است تا با پیروی از مکتب استوار این بزرگواران که نهایت احترام را در مقابل اسماء الهی داشته باشند.
در این درس به احکام مربوط به مسِّ أسماءالله و نیز اسامی اولیاء دین و حضرات معصومین(ع) که مظهر«اسمای حسنای الهی» هستند و در لزوم احترام به اسماءالهی ملحق می شوند، اشاره خواهدشد.
درس اول : مس آیات و کلمات قرآن کریم
کلام نور :
اِنَّهُ لَقُرآنٌ کَریمٌ * فی کِتابٍ مَکنُونٍ *لا یَمَسُّهُ اِلّا المُطَهَّرُون *
که آن ، قرآن ارجمندی است * که در کتاب محفوظی جای دارد * و جز پاکان نمی توانند به آن دست زنند
(و دست یابند) *
سوره واقعه آیات 77 الی 79
مقدمه :
قرآن کلامی است پاک که در «صحیفه هایی پاک[1]» توسط «روحی پاک و مقدس[2]» از جانب «خداوند قدّوس» ، بر قلب پیامبر(ص) نازل شده است. بدون شک برای درک معانی والای این کتاب باید آداب و دستوراتی را رعایت نمود. از آن جمله ، اینکه هنگام مسّ آیات این کتاب نورانی باید باطهارت و پاک بود چرا که بفرموده قرآن «جز پاکان آنرا مس نمی نمایند[3]» از این رو در این درس با پاره ای از احکامِ مسِّ قرآن آشنا می شویم.
احکام :
1) رساندن جایی از بدن به خطّ قرآن برای کسی که وضو ندارد، حرام است. ولی اگر قرآن را به زبانِ فارسی یا زبان دیگری ترجمه کنند، مسّ آن اشکال ندارد.[4]
بسم الله الرحمان الرحیم
همانقدر که به تدبر تفکر و تعقل و اندیشه در مفاهیم بلند آیات الهی در قرآن کریم تاکید شده به ابعاد دیگر قرآن کریم همچون استماع وگوش دادن ، قرائت ، ایمان آوردن و عمل کردن به آیت الهی قرآن بسیار تاکید شده و این وضوع خود تایید مجدد همه بعدی بودن دین زیبای اسلام محمدی است و این به این معناست که دین اسلام کاملترین دین است و به همه نیازهای مادی و معنوی بشر توجه کامل دارد.
یکی از جنبه های اعجازآمیز قرآن این است که هر کس با هر ظرفیت روحی و معرفتی و هر سطحی از اطلاعات و معلومات می تواند از زلال جاری و سفره گسترده قرآن بهره مند گردد به عنوان نمونه یک شخص بی سواد که امکانات یادگیری هم نداشته می تواند با نگاه کردن و یا گوش دادن به آیات قرآن کریم از ثواب عظیم قرائت و انس با قرآن بهره مند گردد.[1]
